بلوچستان سیلانی تیکن بے مٹ ءُ جاگہ اس

بلوچستان نا زیبا غا دیار ءِ خدا تینا قدرتی آ خزانہ و معدنیات آتیان شپ کرینے، و دانا محل وقوع ءِ ہم ہندن ءُ جاگہ اسے ٹی تخانے کہ دا دیار اسہ وخت اٹی مسہ ملک ایران، اوغانستان و چین اتون ملّک۔ مننگ کیک ہندا سوب ءِ کہ بلوچستان ءِ پیشن نا چندی ملک آک ہم اہمیت ایترہ، و داٹی خن سختی کیرہ۔

بیرہ دا آخا کہ بلوچستان نا گلزمین ءِ خدا تینا زیبائی و قدرتی آ حُسن آن ہم اسہ بشخ اس تسنے کہ ہر سیلانی کن دا اسہ حیران کروک و است پدینی نا جاگہ اس تکنگک۔ بلوچستان نا تہٹی بھاز ہندن ءُ جاگہ اریر کہ او تینا زیبائی و خرنی نا سوب آن ایشیاء و جہان اٹ تینا بے مٹ تینٹ مننگ نا سوب آن پنی ءُ۔ بلوچستان نا جہاندم کنڈ آن بنا کیس تو لسبیلہ ٹی حب ڈیم و گڈانی پیشن آن ہم مخلوق آتے تینا کنڈ آ چِکرہ۔ ہندا وڑ اٹ مکران کوسٹل ہائی وے نا 2004ء اٹی جوڑ مننگ سیلانی تا نظر و گام تے ہمو کنڈ آ ہڑسا، ہراڑے ہنگول نیشنل پارک نا زیبا انگا جاگہ ءِ، ہراکہ پاکستان نا بھلکہ بھلا پارک آتیٹی حساب مریک۔ چاہندار آتا پاننگ نا رد اٹ کہ اسہ قومی ءُ پارک اس قدرتی آ خزانہ غاتا اسہ بے بہا ءُ جاگہ اس مریک ہراٹی چندی وڑ انا ساہدار تا بے مٹ انگا اسپیشیک (Species)، بئے و بوچ آتا بھاز انگا نسل آک مریرہ، ہرافک کہ پین جاگہ ناپید مریرہ۔ یات سلے کہ ہنگول قومی پارک ءِ 1988ء اٹی قومی پارک انا درجہ ملا کہ داٹی قومی پارک انا کل خاصیت آک ساڑی ئسر، دا پارک بلوچستان نا مسہ ضلع مکران، آواران و لسبیلہ ٹی تالان مرسا شش لکھ نوزدہ ہزار (619000) ایکڑ ڈغار آٹے۔ دا پارک اٹی قدرت نا کمال و زیبائی تا ہچ ءُ کمتی اس اف کہ مِش تا ڈیر تے توک خلسا بھاز بے مٹ و شکل و دروشم، اومیت نا شہزادی (Princes of hope) نا دروشم اٹ جوڑ کرینو، ہرادے ہالی وڈ نا پنی آ اداکارہ انجلینا جولی 2004ء اٹی دا پن ءِ بشخا۔

مونی گام خلسا کس دا پارک اٹ راہی مرے تو اِِرا ہزار (2000) سال مست انا ہنگلاج مندر آ نظر تمک ہرا تینا متکنی و زیبائی تون حیرانگی نا اسہ سوب جوڑ مریک کہ ہر سال بخال آک تینا مذہبی رسم و دود آتے پورو کننگ کن داڑا بھلو کچ اسے ٹی مچ مریرہ۔ ہندن اوفتا پوجا کننگ نا چرجوئی ہنگلاج مندر آن پد میانی ہور نا علاقہ ٹی 800 آن 1500 بڑز انگا مِش کشوک آ مَش (مٹی فشا Mud Volcano) اسکان برسا ختم مریک ہراکہ پکنک کروک آتے کن ہم اسہ پوسکن ءُ قدرت نا ندارہ اسے۔

ہندن خدا بلوچستان ءِ جنت نا اسہ بشخ اس جوڑ کرسا کنڈ ملیر و گولڈن بیچ نا گچین انگا کرک ءِ بشخا کہ ہرانا زیبائی آن است خرن مرے کس پاہے خدا جنت نا ٹکر اس دا گلزمین آ شیف کرینے۔ یات سلے کہ ہندا کرک ءِ 2018ء ٹی ایشیاء نا زیبا انگا سوردریابی کرک آتیٹی حساب کننگا۔ بیرہ دا آخا کہ بلوچستان نا بیرہ ہمو بشخ (مکران) اٹی بزی ٹاپ، سفنکس آف بلوچستان، مَش تلار و جبل آک ہم سیل و سوات نا ہندن ءُ جاگہ ءُ ہرافتا خننگ آن است اسل سیر کپک، و ہموڑے مچ آ زند ءِ تدیفنگ نا آرزو ودی مریک ولے پدا مزغ اٹ سوج ودی مریک و حیرانی مریک کہ داخس زیبائی و دلکشی آن پد ہم پیشن نا سیلانی تا مون اونگ انتئے تمپک؟

حکومت انتئے دافتا کنڈ آ چکار کپک کہ مخلوق زیات آن زیات دانگ برے یا مست آن بروک آ مخلوق اوڑے کچٹی کپ۔ چکار کروک ءُ مرے تو مکران آن پیشن ہم بلوچستان اٹ زیبائی نا کمتی افک کہ اوتھل نا خرن آ چِیل و چکُّل تا دیر ہرا کہ سالینہ کراڑی نا جل اٹ وہِک۔ سسی پنوں نا تاریخی آ جاگہ ہراکہ اوتھل نا گل زمین اٹ دفن ءُ، انتئے ننا تاریخی ہند آتا بشخ اٹ بفس؟ جھالاوان اٹ پترینگس تو مولہ چٹوک و زیدی نا زیبا انگا مش تا دیدار آن سیر دید مننگ کپہ، ولے میڈیا و حکومت نا تک ہم دافتیا تمپک تو انتئے؟ قلات اٹ ہربوئی، گیڈبست، پندران، نیمرغ، شُور و پارود نا خرن آ گُون تا درخت آک ننا نظر آن چَپ مریر تو انتئے؟ کل آن ودیک کہ کوئٹہ نا شار اٹ ہزارگنجی، چلتن نیشنل پارک کہ پاکستان نا بھلا پارک آتیٹی حساب مریک ہرادے 1980ء اٹی قومی پارک انا درجہ ملا، زیارت، خرواری بابا نا مزار و داکان بولان اٹ بی بی نانی، پری جل، باسن دیر و پیر غیب و ایکان ہنہ جھیل انا زیبا غا ندارہ غاتے ہرانگ گوہان؟ دا ننا نزوری ءِ کہ مخلوق نا ہوش ءِ دانگ ہڑسینگ کپنہ یا پین چندی وجہ اریر، ہرا ننے ترقی آن و پیشن نا مخلوق ءِ دا جاگہ غاتا خننگ آن محروم کرینو؟ یخین اٹ دا کل آن ڈکوک اف کہ اسہ ملک اسے نا جی ڈی پی (GDP) نا زیات مننگ اٹی پیشن نا پکنک کروک سیلانی تا اخس ءُ بھلو کڑد اس مریک، ولے پدا ہم دا جاگہ غاتے بلوچستان و اوکان پیشن نا مخلوق نا مون آ اتپننگ اسہ فریشان کروک ءُ سوج اسے۔

بلوچستان و زیات آن زیات کراچی آن بروک آ بندغ آتا کم انگا کچ ہم بھاز چاگڑد ءِ کچٹ کننگ نا سوب مننگ ءِ، کہ دا جاگہ نا ساہدار، جِر و بُوچ ساحل نا زی آ پلاسٹک خسنگ، چاگڑدی کچٹی، ساہدار تا نسل کشی (Extinction) و پین نسخان نا سوب مننگ اٹی ءِ، ہرافتا زی آ دا عئید آتیٹی حکومت نا چکار نا گرج ئسکہ، تانکہ داڑے صفائی نا خیال اتون اوار اوار مچ آ ایشیاء و دنیا غان بندغ آتا چکار ءِ ہندا کنڈ آ ہڑسینگ نا کوشست مرے کہ ننا شونداری و خوشحالی ٹی دا جاگہ غاتا بھلا کڑدار آن فائدہ ہرفنگ مرے۔

ہفتئی تلار
تاک: 19
28-22 فروری 2021ء
پنہ: 4