ساختیاتی تنقید Structural Criticism

ساختیاتی تنقید جدید ادب نا اسہ سوگو ءُ نظریہ اسے، ہرا ادب اٹ نمشت (متن) ءِ اونا داخلی ہاٹی و نمشت نا تہہ انا پنجر نا بنداو آ نوشت اٹ نِمشت یا متن ءِ کشنگ اودے سرپند مننگ نا بابت شرہ کیک۔

ساختیاتی تنقید نا تعلقداری Structuralism آن ءِ، ہرا زبان و ادب یا دود ربیدہ ءِ خاص ءُ ہاٹی اسے نا رِد وبند اٹ ہرک

ساختیاتی تنقید نِمشت ءِ اونا سیاق و سباق یا نوشتوک نا نیت آن چپ، و زبان نا ہاٹی اونا علامت آتے لوز آتا رِد وبند یا اوفتا ساخت انا بابت ہرک۔ ہرانا لس تعلقداری زبان تون ءِ کہ اونا بیان ہرا وڑ معنہ غاتے بِسند دروشم اٹ پاش کیک۔ دا نظریہ نا بانی یا اودے سرجم کروک آ ماہر لسانیات فردینانڈ ڈی سسیور ئس، ہرا پاہک کہ زبان بیرہ لوز آتا اسہ جم گچل اس اف بلکہ دا اسہ جم ءُ ہاٹی اسے ہراٹی لوز آک اسہ ایلو تون اوار تمسا اسہ جملہ اسے نا دروشم دوئی کرسا جم ءُ معنہ اس پاش کیرہ۔

ہندُن او پاہک کہ ادب اٹی ہم اسہ خاص ءُ ہاٹی اسے نا بابت کردار پلاٹ و علامت آک اوار تمسا اسہ نِمشت (متن) اسے نا رِد و بند جوڑ کیرہ۔

ساختیاتی تنقید نا اسہ اہم ءُ اصول اس دادے کہ متن یا نِمشت تینے ٹی وتواجہ ءِ او نوشتوک نا ارادہ یا سیاق و سباق آن آجو تینا اسہ معنہ اس تخک، ہندا سوب آن ساختیاتی نقاد آک متن یا نِمشت ءِ اسہ بنیادی ٹِک اسے نا دروشم اٹ ہرسا اونا تہٹی ساڑی لوز آتا رِد وبند و اوفتیان جوڑ مروک آ معنہ غاتے جتا کننگ نا کوشست کیرہ۔

ساختیاتی تنقید نا اسہ پہلو اس دا ہم ارے کہ او اسہ ایلو نا مخالف طاقت آتا تجزیہ ءِ لوز آتا متضاد دروشم کیک۔ دُن کہ روشنائی نا چپ تارمئی زند انا موت یا نیکی نا بدی کون آ گڑاتے متن اٹ پٹرہ تاکہ دا سرپند مننگ کِن آسانی مرے کہ دا گڑاک امر کسہ نا ہاٹی ٹی اوار تمسا اسہ خاص ءُ معنہ اس جوڑ کیرہ۔

ہندُن ادب اٹ لوز آتا پد اٹ اسہ بھلو معنہ اس ڈکوک مریک دا نقاد آک لوز انا ہاٹی آن اونا تہٹی ڈکوک آ معنہ غاتا پد رند ءِ خلسا ادب نا زبان نا ساخت آتتون اوار اونا متن اٹ ڈکوک آ مسخت ءِ پاش کننگ نا کوشست کیرہ۔

ساختیاتی تنقید نا چندی نقاد آک اریر ہرا تینا نظریہ غاتے مُستی ایسنو اوفتے ٹی پنی آ نقاد بارتھ اوکلود لیوس، اسٹراؤس اسک اوار ءُ، رولان بارتھ ادب ءِ اسہ علامت اسے نا وڑ ڈول اس سرپند مریک کہ داڑے لوز آتا ترکیب و رِد و بند اسہ ایلو تون گنڈنگسا اسہ خاص ءُ معنہ یا مسخت اس پاش کیک، لیوی اسٹراؤس دا نظریہ ءِ اساطیر و دود ربیدہ نا تجزیہ کِن ہم کاریم اٹ ایس۔

ساختیاتی تنقید اٹ سائن نا سرپند مننگ المی ءِ، ہرا علامت آتے اوفتا معنہ ءِ پاش کننگ اٹ کمک ایتک۔

ساختیات اٹ سائن (Sign) زبان نا ہمو بنداو ءِ ہرا فردینانڈ ڈی سسیور (Ferdinand de Saussure) نا لسانیاتی تھیوری نا اسہ اہم ءُ بشخ اسے، سسیور نا بابت، سائن اسہ گڑا اسے سرپند مننگ نا ہمو وٹ ءِ کہ ہراڑان معنہ غاک ودی مریرہ۔

سائن ارا گڑا غاٹے۔

اول سگنیفائر (Signifier): ہمو مادی آ گڑا علامت ہرا اسہ گڑا اسے پاش یا درشان کیک، دُنکہ اسہ لوز اس، فوٹو یا توار اس۔

ارٹمیکو سگنیفائیڈ (Signified): ہمو تصور معنی ہرا سگنیفائر نا کمک اٹ ذہن اٹ بریک۔

داڑکن منہ مثال المی ءُ،

دُن کہ ٹریفک نا اصول اٹ

خیسُن آ بلف Signifier مس دانا Signified سگنل آ سلنگ نا علامت ءِ۔

روشنائی Signifier

روشنائی علامت ءِ اومیت نا گچین آ آخبت علم شعور دا کل تصور آک Signified

خیسُن آ رنگ۔۔۔Signifier

انقلاب نا تصور Signified

یا مہر انا علامت

پھل۔۔۔Signifier

مہر امن یا زیبائی نا تصور Signified ءِ تے۔

ہندُن لوز کتاب Signifier

کتاب اسے نا تصور Signified ءِ۔

او سائنس فلسفہ فکشن یا ادب نا ایلو بشخ اسے نا مننگ کیک

ہندُن وخت اسے ٹی ورناک است انا فوٹو کشارہ۔

است انا فوٹو Signifier

اونا خننگ آن ہرا تصور جوڑ مریک مہر مابت یا جوزہ غاتا درشانی نا تصور Signified پاننگک۔

ہندُن لوز درخت Signifier

درخت نا شنک آک پن آک یا اونا دروشم نا خیال Signified۔

سائن آتا کمک اٹ ساختیاتی تنقید اٹ متن یا نِمشت نا تہٹی ڈکوک آ ہمو معنہ غاتے مُستی اتنگک کہ او ترکیب یا علامت آتا دروشم ءِ تینا تہٹی اسہ بھلو معنہ اس اودیم کیر، ساختیات نا گیشتر تعلق ایہن تو لسانی ءِ او نا جم تعلق زبان تون و زبان نا لوز و اونا ہاٹی تون ءِ تو ادب اٹ ساختیات زبان دانی نا کنڈ آ بھلو سوج اس تخک و اونا معنہ غاتے تصور تون گنڈسا جم مسخت ءِ پاش کیک، ہندُن ترکیب آک ہرا زبان و بیان تون اوار ادبی شہہ پارہ غاتا رِد و بند یا ہاٹی ءِ زیبا جوڑ کرسا خوانوک کِن معنہ کشک تو ساختیاتی تنقید ادب تون اوار زبان نا تہٹی لوز گری ءِ زیبا کرسا اونا متن ءِ گیشتر مفہومی وڑ ملک۔ ہندُن ساختیات اگہ پان کہ ادبی لسانیاتی و دود ربیدئی نظریہ اسے ہرا زبان نا بنداو تراکیب آک ءُ، اوفک Syntax تون بنچخی وڑ گنڈوک ءُ، انتئے کہ زبان اسے نا بنداو ترکیب آتا آہری ءِ، تراکیب آک لوز و جملہ نا نیام اٹ ہرا تعلقداری ءِ ہموفتا رِد و بند ءِ پاش کیک۔ ہرا ساختیاتی تجزیہ نا اسہ بنداوی بشخ اسے۔ ساختیات اٹ ترکیب و معنہ نا اہمیت بھاز زیات مریک۔

ساختیات اٹ دا گڑا امنا کننگک کہ لوز تینا رِد وبند Syntax نا کمک اٹ تین کِن معنہ اس ودی کیک۔ جملہ ٹی لوز آتا رِد و بند ءِ بدل کننگ آن اونا معنہ چٹ بدل مریک۔

دن کہ۔۔۔۔نورا کتاب اس خوانا۔۔۔ یا نورا ءِ کتاب خوانا۔ دا جملہ نا رد وبند بدل کننگ آن اونا چٹ معنہ بدل مس۔

ہندُن ارٹمیکو ساختیاتی ہاٹی ہم ہننگک کہ زبان نا لوز آک جملہ یا ترکیب آک اسہ ایلو تون امر گنڈوک ءُ، ہرافتا رِد و بند امر معنہ ایتک۔ مسٹمیکو زبان نا تشکیل اٹ ترکیب آتا بھلو دو اسے کہ جملہ تینا ہند آ اخہ در ءُ معنہ اس تخک۔

ترکیب آتیٹی زبان نا روانی یا اونا زیبائش بھاز اہم مریک دن کہ نورا کتاب اس خواننگ ءِ۔۔۔۔۔یا۔۔۔۔ کتاب اس نورا خواننگ ءِ۔۔۔۔ دا جملہ غاتا معنہ اسٹ ءِ ولے اوفتا خُلنگ لوز آتا رِدو بند جتا ءِ۔

ولدا علامت آتا ترکیب آتتون اسہ کُڑمب ءُ تعلقداری اسے، Signs آتے ہم ترکیب نا دروشم اٹ سرپند مننگک۔ ہر علامت نا جملہ ٹی اسہ خاص ءُ ہند اس مریک۔ ہرا اونا معنہ ءِ زہمی کیک۔

دن کہ او کتاب خوانک تو بھاز ذہین ءِ کتاب خواننگ علمی گُشاد نا علامت ءِ تو اونا علمی گشاد بھاز زیات ءِ۔

او انت کیک؟ یعنی او کتاب خوانک۔

تو دا کل گڑاتیان دا پک مریک کہ ساختیاتی تنقید اسہ ہندُن ءُ تجزیہ نا وڑو ڈول اسے ہرا نمشت نا پنجر و ترکیب آک علامت آتتون اوفتا تعلقداری تون اوار اوفتا جم معنہ و زبان نا گُشاد آ شرہ کیک۔

اردو ادب اٹ ساختیاتی تنقید نا بنداو ہم بیستمیکو کرن اٹ تخنگا، ہرافتیٹی گوپی چند نارنگ شمس الرحمان فاروقی وزیر آغا کون آ نقاد آک اردو شاعری و افسانہ ٹی علامت استعارہ تشبہہ و ترکیب آتا ہاٹی نا بابت سرجم شرہ کریر۔