خلق پیرل
سید غریب شاہ انجم
خلق انا کسر آ متکن انگا بنڈ آتیان دا چاہنداری مسکہ کہ دا خلق اینو درو ناس اف، بلکن بھاز متکن ءُ خلق اسے۔ بھلو وخت اسے آن وسم ءِ۔ مش تا دامان اٹی وسم آ خلق پیرل اسہ عجب ءُ ندارہ اس پیش کریکہ۔ بیرہ کوٹھو آک چارکنڈ آ شاغوک تالان ئسرہ۔ چار دیوالی نا پن ہم اَلو۔ ہندن لگاکہ کہ دا خلق انا کل باتیک تین پہ تین ءُ۔ انتئے کہ ہنکین آتے کن چار دیوالی نا گرج ہمو وخت آ مون آ بریک، ہرا وخت آ خلق آتیٹی غیر آک ہم بریر و آباد مریر۔ دا خلق چارماکنڈ آن خرن ئس۔ میوئی آ درخت آک خشنگ ئسر۔ خلق انا زیبداری خن تے پدینی اس بشخاکہ۔
خلق پیرل نا پن امر پنی مس۔ دا رد اٹ کس ءِ ہم چاہنداری اَلو۔ انتئے کہ خلق انا پیر مڑد آتا پاننگ ئس کہ ننا خاہوت اٹی کس انا پیرہ، بن پیرہ، ڈاڈا نا پن پیر محمد متنے۔ خلق انا باتیک تینے پیرک زئی ہم پاتوسہ۔ ولے خلق پیرل پنی مسوسس۔
او مسہ دے انا پند آن گڈ داڑے رسینگاسس۔ نَک تے پروک ئسر۔ نت تا تے تلف آک پوتڑو کریسر۔ بینگنی و ملاسی اودے نیم جان کریسس۔ او وخت آ خلق انا بنداو تخنگتویسس بلکن بیرہ مسہ گدان مُر آن خننگارہ۔ ولے اودے داخس ءُ وس اس اَلو کہ تینے ہمو گدان آتسکان رسیفیکہ۔ او ساہی ہلنگ کن ہموڑے توس۔ علاقہ بڑی بانگ ئس۔ گدانک ہم مُر ئسر۔ اسہ چپی اس تالان ئس۔ دا چپی ٹی اونا است انا درپہ و ہلشنگ نا توار بسکہ۔ زرہ سے آن گڈ خڑک انا مش انا توک آن دیر انا چٹوک نا توار اونا خف آ تما۔ دا توک اسُل خڑک ئسکہ۔ او ہمونگ مون کرے، و مش انا توک اٹی پترینگا۔ اوڑے انجیر نا اسہ متکن ءُ بند اسے آن ایپار چٹوک اسے آن دیر پڑی پڑی آ اسہ چنکو کھڈ اسے ٹی تماکہ، ہمو کھڈ دیر آن پر ئس، کھڈ انا داپار ایپار نمب ئسکہ۔ او دیر ءِ خنا ہندن خوش مس دن کہ اسہ بنٹول اسے پیران سری آ معلوم مرے کہ او آلی اولیادی مننگ اٹی ءِ۔ او خڑک آ ہنا منہ چنک دیر کنگ، داسہ اونا دم راست مس۔ او بینگن ہم ئسکہ۔ خڑک انا انجیر نا درخت بھرم آن پر ئس۔ اونا انجیرک بسسوسر۔ و اسہ بھلو کچ اسے ٹی انجیرک بسسا درخت نا لڑ تیان لڑسا ڈغار آ تموک ئسر۔ داخہ بینگنی ٹی ہم او انجیر آن بیرہ منہ دانہ کشکا۔ و اولیکو دانہ ءِ باٹی بٹے، ہندا اولیکو انجیر ءِ کننگ آن گڈ اودے ہندن معلوم مس کہ او اسُل سیر پڈ مس۔ او حیران مس ہندا حیرانی ٹی او سوچا کہ ای بھاز زیات دیر کنگٹ، ہندا سوب ءِ کہ ایلو انجیر تے کن کنا پڈ اٹی جاگہ سلتو۔ او ہموڑے دم اس پین توس، و ہمو کھڈ انا دیر آن مون دُو کرے۔ مون دُو آن گڈ او ہندا ارادہ کرے کہ خڑک انا گدان تا پارہ غا کاو۔ و نن ءِ تینا ہموڑے تدیفو۔ ولے اونا ارادہ بیرہ ارادہ اس سلیس۔ انتئے کہ اونا نک ہنداخس کبین ئسر دن کہ کس انا نت تیٹی من اسے نا کچ خل تفوک مریر۔ او تین تون پارے کہ دمدری نا سوب آن کنا دا حالیت ءِ، مچٹ اس تولو، آسرات کیو۔ پدا رادہ مریوہ۔ قضا دیگر نا وخت مسوسس۔ او اسہ بھلو خل اسے آ جوکہ تس تینے۔ دم دری، بین و ملاسی آن گڈ آسراتی، سیر پڈ و سیر دیر مننگ تون اونا خنک لگار۔ او تنگان ہنا۔ نن انا دیچہ ہرا ساہت ئسکہ اودے ہندن محسوس مس دن کہ یخ ءُ تہو اس اونا جون انا ہڈ آتسکان سر مننگ ءِ۔ او پر انگا تغ آن اُجم کرے بش مس توس۔ ولے اونا مچ آ جون خید آن چُڑاسس۔ پدین ءُ چرک اس چکاکہ، اودے جائی یخ ہرفے۔ او ہمو جاگہ غان بش مس، منہ گام ہرفے، اونا گامک سبک مسوسر، ولے نن تہار ئسکہ، او ہرانگ ہناکہ؟ انتئے کہ او ہندا تہاری تا گواچی مرسا داڑسکان رسینگاسس۔ مجبور مس و انجیر نا خڑک آ اسہ پین ہندن ءُ بھلو خل اسے آ جوکہ کرے، ہراڑے کہ چرک رسینگتوکہ یا اونا اثر کم ئس۔ ہُرے اسکان تغ بتو، ولے اونا دم دری پورو مُر متویسس۔ او اسہ وار ولدا ہمو خل آ جوکہ جوکہ تنگان ہنا۔ سہب سہار آتتون او اسہ وار ولدا سما کرے، مچٹ اس تارا گورا کرے۔ روشنائی تما، تو او بش مس ہمو کھڈ آن مون دو کرے، و چنک اس اِرٹ دیر کنگ۔ ہنداڑتون بزگل تا چڑینگ آتا توار اونا خف تیا تما، او مش انا توک آن پیشن بس، مُر آ اسہ شوان اس بزگل ءِ مون اٹی شاغسا خوافنگ کن رادہ ئس۔ او زُو زُو گام کرسا ہمو شوان نا خڑک آ سر مس۔ اودے سلام تس، شوان وعلیک کرے۔ او شوان ءِ پارے ”ای مسافر اسے اُٹ، مسہ دے انا ءِ ہچ ءُ نول اس کنتنٹ۔“ شوان پارے ”اِرغ بھاز ءِ۔ ولے نی دا پا کہ استو ننکان سفر اٹی مسنس انت؟“ او پارے ”آخا ای درو قضا دیگر آن مست داڑے رسینگاسٹ، ولے کنا دم دری کنے مونی گام کننگ کن الیتو۔ ای استو دا مش انا توک اٹی مسٹ، انجیر نا درخت انا خڑک آ خل اسے سرجہ کریٹ خاچاٹ۔ داسہ دا ساہدار تا چڑینگ آتا توار ءِ بنگٹ تو نے اسکان رسیفیٹ تینے۔“
دا ہیت آتا بننگ ئس کہ شوان نا اپاخ آک پرینگار، ولے او مش انا بندغ اس ئسکہ، او تین کن میار تکسا تینا خلیس ءِ ڈکا۔ و پارے ”ای بزگل ءِ خوافنگ کن دننگ اٹی اُٹ۔ شام انا بانگ آ پدا بریوہ۔ ولے نی مہمان اسے اُس۔ ای چنکا ایلم ءِ توار کیوہ۔ او نے ہنکین آ دیک۔ نا خذمت ءِ کیک، اگہ نی ہڑسینگاس تو شام انا نن و نی مجلس کینہ۔“ ہندا ہیت آتتو گٹ انا پُر آ کوک کرے۔ ”او ایلم، فقیرا۔“
گدان تا پارہ غان توار اس بس ”او ایلم“ شوان پدا گٹ انا پر اٹ پارے:
”مہمان اس بسنے…. مون آتے بر…. وتاخ آ در تے…. جوان خذمت ءِ تے کیس او اولیکو وار ننا ہنکین آ بننگ اٹی ءِ۔“ فقیرا گدان تا کنڈ آن اوفتا پارہ غا راہی مس۔ و شوان بزگل ءِ مون آ ہکلا۔
ارا گدان تو خڑک خڑک ئسر، ولے مسٹمیکو گدان زرہ اس گشادہ ئس، فقیرا اودے مسٹمیکو گدان اٹی درے تولفے۔ تاس اسے ٹی اوڑکن دیر ایس۔ دیر کننگ آن گڈ اودے حوال کرے۔
او تینا حوال ءِ ترسا پارے ”مسہ دے مست خفتن نا وخت آ کنا است کشا کہ ہوا خوری اسے کن پیشن کاو۔ ای تینا گدان آن پیش تماٹ۔ و زرہ اس گشادہ ہناٹ۔ پدین ءُ گہوش اس چکاکہ ، ای خیال کریٹ کنا گامک ہڑدے آن سبک ئسرہ۔ کنے تینا مون سر خلنگ چس تس۔ ای ہنسا ہناٹ۔ کنے دا ہم خیال بتو کہ ای تینا گدان تیان بھاز مر بسنٹ۔ اسہ وار اسے تون کنے خیال بس کہ ای پدا کاو۔ ای مون ءِ پدا ہڑساٹ، تینا منت آ ہنکین آ رادہ مسٹ۔ پورو پار اسے نا کچ گام خلنگ آن گڈ ہم ہنکین آ سر متوٹ۔ کنے سما اَلو کہ کنے نن ہرفیسس۔ ای نن نن درست گوہی کریٹ۔ سہب انا روشنائی تسکان پند کریٹ۔ نن درست نا پند آن ای دم درینگاسٹ۔ سہب تمنگ تون کنے گڈہ ہلک۔ ای ہموڑے خاچاٹ۔ پیشیم نا وخت ئس کہ کنا خنک ملنگار۔ ای دانگ اینگ تہکیر کریٹ مُر مُر اسکان بڑی بانگی کنا مون آ تالان ئس۔ ای پدا رادہ مسٹ۔ تینا منت آ کنا ہنکین کنا مزل ئسکہ۔ ولے تارمہ تمنگ اسکان سفر کننگ آن گڈ ہم ہنکین نا ڈس و پت کنے رسینگتو۔ ای ہموڑے سلیسٹ۔ شام ءِ امری اسیٹ سہب کریٹ۔ سہب تمنگ آن پدا راہی مسٹ۔ داسہ کنے بین و ملاسی ہم پلویڑ کریسر۔ ولے کن تون ہچ ءُ توشہ اس اَلو۔ ای خیال کریٹ، کنا جان و جون سبک مرسا ہنارہ۔ ولے کنا گامک کنے ہنکین آن خڑک کننگ نا جاگہ غا مر درسا ہنارہ…. ای ارٹمیکو دے ءِ ہم ہندن پٹ و میدان تیٹ ٹیلاپ کرسا گدریفیٹ۔ شام تماسس، ولے ای رادہ ئسٹ۔ بسٹ، کنا نت تا دڑ کشکا۔ ای ہموڑے توسٹ۔ بین، ملاسی، و دمدری کنے نزور کریسر۔ ای ہموڑے استان آ خاچاٹ۔ آسمان نا استارک جھرک تسرہ۔ بین آن کنے تغ ہم بتوکہ۔ جون اٹی کنا دڑ اَلو۔ ای ہندن بے دڑ تموک ئسٹ۔ سما اف نن انا ہرا پار آ کنا خنک لگار۔ ای تنگان ہناٹ۔ درو سہب اتون دے ٹک نا روشنائی کنے تغ آن بش کرے۔ ای چست مسٹ۔ ننکان نا آسراتی آن کنا جون اٹی مچٹ اس وس بسوسس۔ دانگ اینگ نظر شاغاٹ، تانکہ خنک خنارہ ہموڑسکان ویرانہ غاک ئسر۔ ای راہی مسٹ۔ ولے کنے دا سما اَلو کہ کنا ہنکین ہرا پارہ غا ٹے۔ اینو کنا جون مچے پین سبک محسوس مسکہ۔ ای خیال کریٹ کہ کنے اسہ پین تاغت اس ڈغار آن بڑزا ہرفینے، ولے کنا گامک ڈغار آ لگارہ۔ ای درو نا مچ آ دے سفر کریٹ۔ درو قضا دیگر آن زرس مست ہموڑے سر مسٹ۔ ہراکان کہ اینو نی کنے ہرفیس داڑے ایسس۔
فقیرا سوج کرے، ہلہ استو نا نن ہراڑے مسس؟
او استو نا کل ءِ کِسہ ءِ فقیرا ءِ پارے۔ اونا ہیت آتا خلاسی اسکان فقیرا حیرانی نا بُت اس جوڑ مرسا اونا مون آ تولوک ئس۔ فقیرا نا حیرانی چرت اٹی بدل مس۔ و ہندا چرت اونا است اٹی اسہ خلیس اس شاغا۔ او سوچا…. بندغ استو نا پورو انگا نن ءِ ہمو کبین و سیخائی آ توک اٹی تدیفے، ہرانا کنڈ آ نن دے آن ہم ہنپنہ۔ انتئے کہ ننکان نن درست ہموکان عجب ءُ عجب ءُ توار بریک۔ او بھاز کبین ءُ جاگہ اسے۔ اللہ بشخے ابا ءِ او ہم پاریکہ ہمو توک انا پارہ غا رد اٹ ہم ہنپیرے۔ اوڑے جن آتا بھلو شار اسے۔ دا بندغ استو نا نن ءِ ہموڑے تیر کرینے، ضرور مرے مف دا بزرگ ءُ بندغ اسے۔
فقیرا اوڑکن چا اتون اوار ڈڈک اس ایس، او نہاری کرے۔ اوڑان گڈ او ہڑتوم آک جوان مجلس کریر، پیشیم نا اِرغ آن پد او فقیرا ءِ پارے ”ای دم اس آسرات کیوہ۔ ای استو ہم دن چا بے تغ مسنٹ۔“ فقیرا گدان آن پیش تما۔ شام اسکان او ہمو گدان اٹی خاچوک ئس۔
شام انا بانگ اتون فقیرا نا بھلا ایلم چاکر ہم پدا بس۔ ہرا کہ بزگل ءِ سہب آ خوافنگ کن دریسس۔ او ہر مسٹ شام انا اِرغ کنگر۔ نن نا نیمہ اسکان مجلس کریر۔ سہب انا چا غان گڈ او چاکر ءِ پارے۔ ”ایلم…. ای منہ دے نما مہمان مریوہ۔ دے انا پار اٹی ای دانگ اینگ کاوہ، شامیکا نم تون مریوہ….“ چاکر اونا دا ہیت آ حیران مس۔ ولے فقیرا اودے کاٹم نا اشارہ اٹ پارے …. نہ کپیس۔
چاکر پارے ”ایلم دا نا ہنکین ءِ۔ دے آن مریس ہم ننے خوشی مرو۔ ایہن ہم مہمان خدا نا رحمت ءِ۔ نن رحمت آن زیات پین انت خوانہ۔“
ہمو دے آن گڈ او ہموڑے سہب اتون مش انا ہمو توک اٹی ہناکہ، ہراڑے کہ اولیکو نن ءِ تدیفیسس۔ شام انا پدا بسکہ، ہمو گدان اٹی نن ءِ تیر کریکہ۔
چاکر ءِ اونا ایلم فقیرا پہہ کریسس کہ دا بندغ لس ءُ بندغ اس اف۔ دا اللہ نا ولی اسے۔ دادے ناراض کروئی اف۔
دیک ہندن تدینگسا ہنارہ۔ داسہ چاکر اس تا ہنکین اٹی برکت بسوسس۔ اوفتا بزگل دے پہ دے آن ودسا ہناکہ…. وخت اس اوفتا اُراٹی ناجوڑی اس مسکہ تو اوفک ہندا بزرگ آ بندغ آن دم کرفیرہ۔ اونا تروک آ خوڑدہ غاتے (انجیر تے) کنگرہ، تو اوفتا ناجوڑی دم اسے ٹی جوڑی ٹی بدل مسکہ۔ منہ وخت پین تدینگا۔ چاکر و فقیرا نا دے دے آن زیات مرسا ہناکہ۔ اوفتا خاہوت ودّا۔ چاکر اسک مُر مُر آ چار پنچ کوٹھی بیرفیر۔ اسہ کوٹھی اسے ٹی اونا بیرم تے تخار۔ ہندن دے پہ دے آن چاکر اس تا ہنکین اٹی آسراتیک ودسا ہنارہ۔ او تینا باوہ پیرہ ئی آ ڈغار تے آباد کریر…. داسہ چاکر و اونا ایلم فقیرا خڑک انا خلق آتیٹی بھاز پنی مسر۔
اودے داڑے مسہ سال مسوسس۔ اسہ دے اس سہب انا چا غا او چاکر و فقیرا ءِ پارے: ”نم کن کن بھلو خذمت کرینرے۔ ای نمے و نما خاہوت ءِ مچ آ زند نیک دعا کیوہ۔ کنے کنا ہنکین نا ڈس و پت رسینگانے۔ کنا ہنکین ہمو توک آن ایپار ءِ۔“ ہندا ہیت آتتون او ہڑتوم آتا تا پٹی ءِ ٹپسا رادہ مس۔ فقیرا اونا رند اٹ ئس۔ او ہمو توک اٹی پترینگا۔ فقیرا ہم منہ گام مستی ہنا۔ اینو انجیر نا کل پن آک تماسر۔ چٹوک بارسوسس۔ او توک اٹی مون مستی ہناکہ…. ہنداخہ مستی ہنا کہ او فقیرا نا خن تیان اودیم مس۔ فقیرا نا خن تیان خڑینک آک یلہ مسر۔ اودے آن گڈ خڑک و مُر آتیٹی اونا ہچ ءُ ڈس اس رسینگتو۔ ہڑتوم آ ایلمک بھاز مونجا ئسر۔ ولے اوفتا است جم ئسکہ۔ انتئے کہ اوفک گنج اس نیک دعا دوئی کریر۔
اونا پن کس ءِ سما اَلو۔ ولے دا ہڑتوم آ ایلمک اودے پیر آنبار ہُرارہ۔ او تینا خلق انا پن ءِ خلق پیرل تخار۔ خلق پیرل اینو اسکان وسم ءِ۔ کیہی پشت آتیان گڈ ہم دا خلق خرن ءِ۔ انتئے کہ نیک دعاک ہفت پشت اسکان وسمی نا سوب مریرہ۔ اللہ امان ایتے بددعا تیان۔ ہرافک ہفت پشت آتسکان خاہوت آتے بینگ کیرہ۔ و ہنکین تے بڑی بانگ۔
ہفتئی تلار، تاک 14
10-04 April 2020