براہوئی زبان درو و اینو

نن اگہ براہوئی ادب نا درو آ اسہ نظر اس شاغن تو دا زبان اینو دا کل زبان تیان پَد خننگک، آخر سوب انت ءِ؟ دا سوج انا ورندی ءِ ننا راج انا ہر بندغ اینو اسکان پٹنگ ءِ، ولے ہر بندغ ءِ دا کروک آ سوج انا ورندی جتا جتا ڈول و وڑ اٹ دُو بریک، کس انا پاننگ ءِ کہ داڑا جوانی اٹ کاریم متنے، و کس انا پاننگ ءِ کہ داڑا ہنوک آ وخت انا ادیب آک بیرہ تینا فائدہ کن کاریم کرینو۔ ولے کس اس دا گڑا ءِ پٹپک کہ دا زبان ءِ گم گار کروک آ اصل گنہگار دیر ءِ۔ و براہوئی زبان نا پَد سلنگ نا سوب انت ءِ۔ تو سنگت آک! دا زبان نا کل آن بھلا گنہگار ہمو وخت انا ہر ہمو خواجہ غاک و ہمو وخت انا رواج ءِ۔ خواجہ غاک دا سوب آن کہ او تینا راج انا بروک آ وخت انا سوچ ءِ اسُل خلتوسہ۔ بلکن تینا پن اکن ہمو خواجہ غاک ایلو بادشاہی یا ایلوراج آتے کُمک کریرہ، و تینا علاقہ نا اسہ بشخ اسیٹی اسہ چُنکو اسکول اس ہم جوڑ کتوس۔ مطلب تعلیم نا کُنڈ آ ننا خواجہ غاک سرآن چکار کتنو۔ مگہ ہمو وخت انا خواجہ غاک اسہ اسکول اسے نا حیثیت تختوسہ؟ یا اوفتتون داخس سرمایہ اَلو۔ ہراڑسکان کنا خیال ءِ کہ درو ہمو خواجہ غاک تینا راج انا خیالداری ءِ جوانی اٹ کریرہ تو اینو اوفتے راج انا بیدار کننگ کن داخس کوکار خلوئی تمتوکہ۔ انتئے کہ راج اٹی اینو تینا حق آتا ہلنگ نا شعور تینٹ ودی مسکہ۔ و رواج دا سوب آن کہ مُست زمانہ ٹی اگہ کس اس براہوئی شعر یا پین گڑاس نوشتہ کریکہ تو اوکم نسل آ قبیلہ غاتتون شمار کننگاکہ۔ ہندا سوب آن ننا مُست انا ادیب آتا گیشتری نوشت آک فارسی یا اردو زبان اٹی خننگرہ۔ و مسڑ نا تعلم ءِ ہمو وخت انا روایتی آ بندغ آک تین کن نجس تکارہ، بلکن تعلیم کروک آ مسڑ نا باوہ ءِ شغان خلکُرہ کہ نی ننا پن ءِ رسوا کرینس، تینا مسڑ ءِ نی لیڈی ڈاکٹر کننگ خواسہ تاکہ مسڑنا کمائی آن پڈ نا پُر مرے۔ ہمو ادیب آتیٹ گڑاس ادیب یا گڑاس باوہ تینا است آ خل تخار، رسم رواج آتا زمزیر ءِ پرغار، اینو ہموفتا دا جہد ءِ کہ ننا زبان برجا سلو کِ۔ یا ننا خاہوت آتیٹی خاص وڑ اٹ ننے لیڈی ڈاکٹر یا لیڈی استاد نظر بریک، ای ہمو وخت انا ہمو باوہ لمہ و شاعرو ادیب آتے سلام پیش کیوہ کہ او ہمو وخت انا رواج آتا چرت ءِ خلتوس، و تینا چناتے تعلیم تسُر، بلکن ننا راج و ننا ادب ءِ اسہ پوسکن ءُ زند اس تسُر۔ آخا تو اینو نن گمر اٹ دا پاننگ کتونہ کہ نن براہوئی زبان نا ادیب شاعرو ڈاکٹر ارین۔ ایلو کُنڈ آن نن ہمو دینی درسگاہ تے ہم گیرام کپن کہ اوہم ننا راج اٹی تعلیم نا رد اٹ بھلو کڑدار اس ادا کرینو۔ داسہ نن ہیت ءِ کینہ اینو نا وخت انا کہ اینو براہوئی ادب یا براہوئی زبان نا زی آ اخس کاریم مننگ اٹی ءِ تو اینو نا دا نسل اللہ نا شکر ءِ تینا زبان کن بھاز جوان وڑ اٹ تینا زمواری ءِ سنبھالنگ اٹی ءِ، ولے داڑے ای نمے اسہ ہیت اس پاننگ المی تکوہ، مکتبہ درخانی آن ہلیس ماہتاک بلوچی، ایلم و اینو اسکان نا اخبار و رسالہ و پنی آ ادیب آتا شینک مروک آ کتاب آتیان ہلیس براہوئی میڈیا سائیٹ اسکان۔ دا کُل زبان نا خذمت ءِ تینا کوپہ غاتیا تینٹ کننگ ءُ۔ بیدس منہ کتاب آن۔ دافتے نئے اسہ سرکاری ادارہ اس نئے ننا راج انا خواجہ اس، نئے کمک کرینے و نئے کمک کننگ نا سوچانے۔ دا ہیت ءِ ای راج انا بدبختی پاو یا نا لائخی۔ وخت اس ای دا ہیت آ سوچوہ تو کنے حیرانی مریک کہ ننا زبان برصغیر نا کل آن مُتکن انگا زبان ءِ، و دادے ننا ادارہ غاک انتئے داخس گوجالانو۔

تو برینہ تینا ہمو گپ آ کہ اینو براہوئی ادب و زبان آ اخس کاریم مننگ ءِ تو اینو پگہ زبان و ادب کن ہر وڑ و ڈول انا کاریم مننگ ءِ۔ ای منوہ کہ گڑاس کمبوتی ارے ولے ہنوک آ وخت آن چَپ اینو بھاز کاریم مننگ اٹی ءِ۔ کتاب آتتون اوار اوار نیٹ انا دنیا ٹی ہم براہوئی ادب و زبان آ جوانی اٹ کاریم مننگ ءِ۔ ہنوک آ وخت آن ننا پُوسکُن آ نسل ہیل کرسا تینا پگہ نا رد اٹ داسہ بھاز جوان تینا زمواری تے مونی دننگ نا کوشست ءِ کننگ اٹی ءِ۔ و تینا راج انا سرسہبی کن ننا اینو نا چین نیٹ انا دنیاٹی ہم تینا اسہ جوان ءُ ہند اس جوڑ کرینے۔ داکان بیدس اینو پگہ مُسہ تُو انا نیام ٹی کم و وَد دہ پانزدہ کتاب اسکان شینک ہم مننگ اٹی ءِ۔ ای منوہ کہ دا شینک مروک آ کتاب آک ایلو زبان تیان چَپ بھاز کم اریر۔ ولے اینونا دور اٹی نن کن گنج اریر۔

ہفتئی تلار

تاک: 21

P# 05

30 May- 05 June 2020