صحافت نا بناوردوم 17
حفیظ ساحل
Get real time updates directly on you device, subscribe now.
ہفت روزہ ”فتنہ“ گورکھپور:
جولائی 1882ء ٹی 16 چنکا پنہ غا تالان ہفت روزہ ”فتنہ“ نا بنا ءِ ریاض احمد ریاض کرے۔ دانا انتظامی امور نا ایڈیٹر حافظ نظام احمد ئس، دا پرچہ تینا پن آن پاش ءِ، دا تینا ادبی و بوگ شوگی خصوصیت نا سوب آن تینا دور انا اخبار تیان اسل جتا ئس، دا گچینی تیان بیدس ہم او آجو وڑ اٹ برجا سلتو۔ ہندا سوب آن دانا ایڈیٹر و مالک ریاض احمد ریاض دادے تینا پنی آ پرچہ ”ریاض الاخبار“ نا بشخ اس جوڑ کرے۔
ہفت روزہ ”شحنہ ہند“ میرٹھ:۔
مولوی احمد دین شوکت یکم جنوری 1883ءاٹی میرٹھ آن ہفت روزہ ”شحنہ ہند“ انا بنا ءِ کرے۔ شحنہ اصل اٹ اہل حدیث مسلک نا ترجمان ئس، مسلکی اختلاف نا سوب آن ”طوطی ہند“ انا شیعہ ایڈیٹر حسین زنجانی تون پدریسہ قلمی جنگ برجا ئس، دا پرچہ ٹی اسہ تو درملکی حوال آک زیات شینک مسرہ، تو ایلو کنڈ آ معلومداری، اصلاحی و تاریخی مضمونک ہم بھلو کچ اسیٹی شینک کننگارہ۔
ہفت روزہ ”رفیق ہند“ لاہور:۔
جنوری 1884ءاٹی منشی محرم علی چشتی ”رفیق ہند“ انا پن اٹ ہفت روزہ اخبار اس لاہور آن شینک کرے، اہم انگا علاقائی و درملکی حوال، قسط وار مضمونک و تیویٰ ہندوستان اٹ ساڑی حوالکار آتا حوال آتیا جوڑ دا پرچہ نا آخبتی سلسلہ اس ہفت روزہ ”رفیق ہند“ سر سید احمد خان نا علمی تحریک نا زبردست ءُ کمکار اس ئس۔ ہندا سوب آن دا نیاڑی تا تعلیم کن بھلو کوشست اس کریکہ۔ منشی محرم علی چشتی برصغیر نا صحافتی دنیا ٹی اولیکو وار اخبار نا سال دے اڈ تننگ نا بنا ءِ کرے، اخبار نا اولیکو سالگرہ نا نئے بیرہ رسم انا بنداو ءِ تخا، بلکن پرچہ نا خصوصی نمبر ہم شینک کننگا۔
”رفیق ہند“ بھاز آ سوب آتیان بند مننگ آن پد ہراتم 14 اکتوبر 1898ءاٹی دوارہ بنا کرے تو تیوی ہندوستان نا بھلا علمی و ادبی شخصیت آک و ہم عصر اخبار والاک اودے پبی وڑ اٹ بخیر کریر ”رفیق ہند“ ءِ مسلمان تا حق اکن جہد و جم و جوش اٹ نمائندہ و خواری تا وخت آتے سگنگ آ اودے قومی شہید و ہندوستان نا ”ہیرو“ نا وڑ لقب تننگا۔
ہفت روزہ ”نظام الملک“ مراد آباد:۔
قاضی فہیم الدین فروری 1884ءاٹی مراد آباد آن ہفت روزہ ”نظام الملک“ نا بنا ءِ کرے، دانا ایڈیٹر قاضی احتشام الدین ئس، 12 پنہ غاتیا جوڑ دا پرچہ ”نظام الملک“ نا تخت آ تولنگ نا یات اٹ بنا کرے، پرچہ ٹی السی حوال آتیان بیدس گچین آ حوال آتے ہم جوان وڑ اٹ شینک کننگاکہ ”نظام الملک“ اٹ علمی مضمون و نوشت آتیان بیدس بھاز انگا باندات آتیا الس نا احساس و جوزہ نا ہم ترجمانی کننگاکہ و اوفتا حق اکن توار چست کننگاکہ۔
ہفت روزہ ”سراج الاخبار“ جہلم:۔
جنوری 1885ءاٹی پنجاب نا علاقہ جہلم آن مولوی فقیر محمد خان ہفت روزہ ”سراج الاخبار“ نا بنا ءِ کرے، پرچہ نا مول و مراد اٹ دا گڑا اوار ئس، کہ الس نا حال ءِ حکومت اسکان سر کننگے و ہندوستان و یورپ نا حالیت و واقعہ غاتیان ”سراج الاخبار“ ناخوانوک آتے معلومدار تخنگے، دا مسخت نا دوئی کننگ کن دوئی وسیلہ غاتے کن تینے جوڑ کریر، 1916ءٹی اسہ اعتراضی ٹِک والو نوشتانک اسے نا شینک کننگ نا سوب آن حکومت نا کنڈ آن اوڑا ڈنڈ بیٹ کننگا، ڈنڈ تننگ کپننگ نا سوب آن پرچہ ءِ بند کننگا۔ داڑان پد دوارہ 5 جون 1916ءٹی بنا کرے۔
ہفتئی تلار
تاک: 28
18-24 July 2020
پنہ: 07