”اینو ہم خدا خوشے“ شاہین بارانزئی نا تنقید نا جاچ                               3

افسانہ ”انا“ اسہ گچین ءُ افسانہ اسے…. دا افسانہ ٹی افسانہ نگار بھاز زیبائی ٹی ہندن ءُ تجسس اس تخانے کہ خوانوک اوڑان خلاس مننگ کپک۔۔ دا افسانہ ٹی نرینہ نا ضد ءِ نشان تننگانے…. رندی قول آتا رد اٹ فیصلہ اس مست آن کریسس اوڑا سلنگ نا پکا نیت ہم کریسس تو مقابل تینا محبت ءِ خننگ آن پد ہم اودے تینا انا تینا Ego کن تینا محبت نا قربانی ءِ تروئی تما…. شاہین بارانزئی ہم دادے گچین ءُ افسانہ اس منانے…. بیرہ غریب آباد نا پن ءِ مینشن کننگ آ اعتراض کرینے…. ولے داڑے دبئی کوئٹہ اوکان گڈ نوشکے نا پن اوار ئس تو جائی شار تا پن تے ہلسا ہلسا فرضی پن اسینا ہلنگ آن شاید افسانہ نا ندارہ ہراکہ دبئی آن سفر کرسا نوشکے اسکان خوانوک نا مزغ اٹی جوڑ ئس، او آخر اٹی بے مزہ مننگ کریکہ…. ایہن ہم نیمہ نوشکے غریب آباد اٹی شمار مریک۔۔ دا افسانہ نا ایسر ہموڑے مروسس تو خوانوک ءِ گڑاس سوچنگ یا فکر کننگ نا وار رسینگاکہ…. ہراڑے او ارٹمیکو وار تینا تاتہ ءِ رضیہ نا روبرو خننگ آن پد نمن مس…. داکان پد نا ہیت آک خوانوک نا سُجفنگ نا ئسر، ہموفتے ہم افسانہ نگار ارا مسہ پیرا ٹی وضاحتی بیان کرے تو پد انا جملہ غاک خواننگ اٹ باریم مسر….

افسانہ ”بھلا باوہ“ دا ہمو نازرک آ سرحال ءِ کہ دانا پن نا ہلنگ تون ہرکس تینا ہور ءِ جوڑ تیا تخک چُپ کیک…. مگہ خن تے تر کننگ آن دے انا روشنائی تارمئی ٹی بدل مننگ کیک….؟ آخا۔۔ شاہین بارانزئی دا افسانہ ءِ واہیات قرار تسنے…. بیرہ اونا سرحال ءِ…. بایدے دا افسانہ نا فن آ ہیت کروسس، اوٹی کمتی اس تو پاروسس، بیرہ دا خاطر آن واہیات کہ ننا راج دُن انگا سرحال آتے ہضم کننگ کپک۔۔ مگہ ننا راج اٹی دا گندہیک افس۔۔ دور بدل مسنے ننا رویہ ننا مزاج آک ننا فیصلہ غاک پیغور نا خُلیس اٹ ڈکوک ءُ…. اینو ہم سانگ آک مار مسڑ نا منشا غان چپ کننگرہ، تو پد تے نرنگ اسکان بریک۔۔ نرنگ برام کننگ نا ریشو داسہ سال پہ سال زیات مرسا ءِ، ننا راج اٹی۔۔ مُست تو نروک آتے خلکرہ کسفیرہ داسہ تو لکھ آ روپئی تے ٹی فیصلہ غاک پیغور ءِ تینٹ گُٹو کرسا کھڈ کیرہ…. شاعر اس مسڑ اسینا نت تیان ہلیس کاٹم اسکان مچ آ بدن نا ہُزوہ غاتے نازیفک دا میار اس اف…. اسہ نثر نگار اس راج انا اسہ راستی سے آ قلم ہرفے دا راج اکن میار نا کلہو اس مس۔۔ ”بھلا باوہ“ عمران فریق نا بے مٹ ءُ افسانہ اسے…. داڑے اسہ اَرے سینا تینا زئیفہ تون اونا کہنگ اسکان ناٹہینگی…. اسہ مار اسینا تینا باوہ غا ہزار آ گمان تیان پد ہم آخری حد اسکان بھروسہ بھاز زیبائی اٹ نشان تننگانے…. ولدا بیرہ شک انا زی آ او تینا باوہ و زئیفہ ءِ سیاہ کار ہم کپک، ہرا ننا راج اٹی بے کچ زیات ءِ۔۔ بیرہ شک انا زی آ سد آ خونک مسنو…. ایسر تے بے یقینی وڑاٹ دُن زو چُٹک کہ منان تینا مار انا ششہ غان مُست ہندن کاہک کہ ولدا بفک۔۔ تینے زندہ درگور کیک…. دن ءُ اختتام افسانہ ءِ شاہکار جوڑ کیک….

افسانہ ”خان جانو“ سرحال آن زرس کبین لگک و خوانسا دا کبینی پین زیات مریک…. اسٹ کہ خان جانو آن خان جان مروسس تو واہم گڑاس آسانی مسکہ انتئے کہ افسانہ نگار اونا پن نا مطلب ءِ ”خان اوغان تیانبار خننگنگ و جانو اونا رومینٹک مزاج نا سوب آن“ نوشتہ کرینے، ولے رومینس نا اسہ واقعہ اس تے ہم پاتنے۔۔ اوڑان خان جان مروسُس تو نوا چس کروسُس۔۔ ولدا دا افسانہ غان پیشن مرسا کہانی نا پلو آ بھاز رخ کرینے اونا سوب اسٹ دا کہ اسہ کڑدار اسینا زندگی نا چندی واقعہ غاتا پورو کِسہ بیان کننگانے، ایلو دا کہ کلائمکس ہچ اف، بس حوال حوال اٹی اونا موت انا خبر تمک، کِسہ چُٹک…. تو کنا مطالعہ نا رداٹ افسانہ نا گرج آک خاص پورو مننگ افس…. اﺅ البتہ سرحال گچین ءِ، افسانہ نگار ہرا مسخت ءِ بیان کننگ خواہسنے کلہو سرمس کہ ننا راج اٹی زیات خڑک انگا قریب آ بھلن زات نیاڑیک بریرہ خوشامد کیرہ داڑان تین پہ تینی نا اسہ احساس اس ودک کہ نن داخس خڑک اُن کہ ننا چنا تا ستر اف….

افسانہ ”دروت“ اہم ءُ سرحال اسے آ گچین ءُ افسانہ اسے…. خون تا ڈیج اٹی مسن تا سانگ تس نا رواج مست بھاز مسنے ولے داسہ بھاز کم ءِ…. کزان فیصلہ اسے ٹی خون تا ڈیج اٹی سانگ چٹی بٹنگک…. دا ظالم آ رواج ءِ ملامت کننگ و ظلم قرار تننگ اٹی ننا شاعر ادیب نا بھلو کڑدار اسے کہ تینا تخلیق اٹی ہر صنف اٹی برانز کرینے…. دا سرحال آ چندی تخلیق کار آک لکھانو عمران فریق ہم تینا حق ءِ ادا کرے۔۔ دا افسانہ، افسانہ نگار نا پیش لوز اٹی تران ”پوسکن ءُ سرحال پوسکن ءُ پلاٹ پوسکن ءُ کڑدار“ نا مکمل نفی ءِ کننگ ءِ…. البتہ دادے کہ ایلوفک مچٹ اختصار اٹی لکھانو عمران فریق بھاز خوڑتی ٹی کُوش ترسا لکھانے….

افسانہ ”اُست مفک“ شاہین بارانزئی نا سوج آنبار سما تمپک کہ انت کلہو اس ایتک…. نرینہ نا محبت نا مون اٹی زن مریدی نا کڑدار اسے، ولے دُن ءُ کڑدار دا دنیا ٹی اسل بھاز ءِ، دن انگا کڑدار آک واقعہ سے آن پد یات مریرہ…. افسانہ نا مسخت کہانی و کلہو تون ءِ داڑے نئے کہانی اسے نئے کلہو….

افسانہ ”مشاعرہ“ افسانہ آخا بلکن رپورتاژ اسے…. جزیات نگاری اف، احساس نا درشانی اف، بیرہ واقعہ سینا بیان ءِ…. ولدا داڑے دا کنفیوژن ءِ کہ افسانہ نگار مسن تا ادب آن انت مراد پارینے…. اگہ مسن تا ادب جتا مس تو مار تیکن ہم جتا ادب نا گرج مریک…. البتہ نیاڑی تا ادب پاننگاکہ تو جوان ئس…. ایلو دا اف کہ براہوئی ادب اٹی نیاڑی تا کڑدار متنے۔۔ گودی تاج بانو، گودی طاہرہ احساس، گودی حمیرا صدف، گودی نیلم مومل، گودی آمنہ موج، گودی ڈاکٹر عنبرین مینگل دا مُچ براہوئی زبان نا تخلیق کار ءُ…. نیاڑی تا براہوئی ادب کن بے مٹ آ خذمت آک اریر…. ایلو داکان مست دُن اف کہ کس نیاڑی تا ادب آ کاریم کتنے…. بلکن سال 2000ءو 2001ءءِ براہوئی ادب اٹی نیاڑی تا سال گوندسا باقاعدہ نیاڑی تا بارو اٹ کتاب آک شینک مسر…. ایلو دا افسانہ یا کہانی نا بارو اٹ شاہین بارانزئی نا ہیت آتتون اتفاق کیوہ کہ دا ادبی تنظیم نا کڑدارک تینٹ ادبی مزاج نا افس…. فدا خاموش و قدوس غمگین مہالو آن اسہ ایلو آ خار کنگرہ تو باید دا ئس کہ اوفک گچین ءُ سنگت مروسر اوکان گڈ دا سوج آ فدا خاموش ءِ غیرت یات برسا پھڈا مروسس تو گڑاس کِسہ چس کریکہ…. مڑوئی نن تینا سلاہ ءِ افسانہ نگار آ بیٹ کننگ کپنہ۔۔

افسانہ ”ارٹمیکو“ نا کلائمکس و ایسر ءِ خوانسا کنے عمران فریق نا افسانہ نگاری نا تکنیک نا بارو اٹ اسہ کنفیوژن اس کلیئر مس کہ عمران فریق ہرا وڑ افسانہ ءِ خوڑت خوڑت ہرفسا بھاز مرغن کیک۔۔ بے گرج آ احساس آتے ہم بیان کیک۔۔ آخر اٹی ہنداخہ در اشتاف کیک کہ المی آ جزیات آتے ہم دیخ اس اتپک…. افسانہ نا بنداو مریک اول کڑدار نا احساس آتا ترجمانی آ…. اختتام مریک مسٹمیکو نا احساس آتا درشانی آ۔۔ اولیکو کڑدار یا مرکزی کڑدار ءِ انتئے پاناد کیک سما تمپک۔۔

ہفتئی تلار

تاک: 28

18 July 2020

پنہ: 08