لوز مڈی ءِ ودفنگ نا جت پت

براہوئی زبان نا پڑ آ دا رواج بھاز متکن ءِ، کہ خورک انگا بشخ آتے وسمی کننگے، و بھاز آنوشتکار آک بیرہ دا خاطر آن نوشتہ کرینو کہ اوفتے ’آرڈر‘ کننگانے کہ اوفک فلانی صنف اٹ نوشتہ کیر، انتئے کہ دا صنف آ بولی ٹی پین کاریم متنے۔ اگہ براہوئی ادب نا اینو نا حالیت آ ہیت کننگے تو ہر نوشتوک ’لسانیات نا چاہندار‘ جوڑ ءِ۔ انتئے کہ دا تکنگک کہ بشخ ’خورک‘ ءِ۔ دا ہیت تینا جاگہ غا سِتا کڑزک کہ براہوئی زبان نا گوہنگوک آ لوز آتے و اونا ’متروک‘ مروک لوزی میرات، مڈی و کوڑی تے پٹنگ نا چِر اس بنا کرینے، ولے دا بابت ’تینا ہیت ءِ جاگہ تننگ‘ نا اسہ رواج اس ہم کاٹم ہرفینے، و ہرکس نا با غان ہرا ہیت پیش تما، اودے منفنگ کن او ہنداخس متا ماری کیک کہ علمی دلیل آتے ہم شیف خلیک۔ دا رویہ نا سوب انت ءِ؟ دانا اسہ ورندی اس تو دا مننگ کیک کہ براہوئی ادب تون تعلقدار آتا اسہ بھلو کچ اس ایلو بولی تا ادب آن اسُل بھاز مُر ءِ۔ یا دا پان کہ مطالعہ نا اسُل کمبوتی ءِ، ولے ”براہوئی ادب اٹ ہر صنف آ کاریم مننگ“ نا دعویٰ ءِ راست کننگ کن اسہ وار ولدا زورباری اٹ ’صنف‘ آتیا ’طبع آزمائی‘ کننگ نا متا ماری مننگ ءِ۔و دا تم اسکان دن کہ براہوئی ادب نا ’لسانیات‘ نا بشخ ءِ خورک تکنگ انگ ءِ، تو دا پڑ ءِ وسمی کننگ کن اسہ بھلو کچ اس لانچوک خننگک۔ و دا تپہ نا کنڈ آن مروک آ متا ماری تیان براہوئی زبان نا لوزی کوڑی تون اوار اونا گرائمر و سِتر آتیٹ لوز آتا شین ءِ ہم پین وَڑ اسیٹ مونی اتنگ انگ ءِ، و گمان دادے کہ اگہ دا وَڑ اٹ پن کٹنگ کن و خورک انگا بشخ آتے وسمی کننگ کن متا ماری تا چرجوئی برجا سلیس تو خلیس ءِ کہ براہوئی بولی نا ہاٹی بدل مریک۔ و ہندا ’فلسفہ‘ غاتے امنا کرسا ہیت گپ و نوشت نا وَڑ تے دوئی کننگا، تو پک ءِ کہ منہ وخت آن پد دا ڈیہہ اٹ ہرا براہوئی پاننگو ءِ، او اینو نا براہوئی آن بدل مرو ءِ۔

ہفتئی تلار
تاک: 26
16-10 جولائی 2021ء
پنہ: 01