اسلامی صحافت                      37

پانزدہمیکو بشخ:

(iii)

مولانا مفتی محمد شفیع مرحوم تینا رسالہ فوٹو نا شرعی احکام نا صفحہ نمبر 47 اٹی آدینک و دیر وغیرہ ٹی نظر بروک آ عکس و فوٹو نا فرق ءِ واضح کرفسا فرمائفک۔

”ولے داہیت اخس کہ مرے سجفنگ نا آہری اف کہ آدینک و دیر آن ودی مروک آ فوٹو ٹی ڈغار آسمان نا فرق ارے۔ اسٹ ایلو ءِ بیٹ تننگ بیرہ اسہ درو اسے۔ اصل ہیت دادے کہ ’ظل‘ و سیخا مدام سلوک و پائیدار مفسہ۔ بلکن سیاگ تینا خواجہ نا تابع مریک، تاکہ او آدینک نا مون اٹ سلے۔ تو دا سیاگ ہم خننگک، ہراتم او داکان جتا مرے تو دا ہم فنا مریک۔ فوٹو (یعنی کیمرہ) نا آدینک اٹی ہرا انسان نا فوٹو برے، اودے فوٹو ہمو وخت پاننگک، ہراتم اودے رنگ و روغن کرسا مدامی کن سوگو پائیدار جوڑ کننگے۔ و ہرا وخت دا فوٹو ءِ مدامی کن سوگو و پائیدار جوڑ کننگا، ہمو وخت دا سیاگ و سیخا اسہ فوٹو اس جوڑ مریک۔“

داڑان معلوم مس کہ فوٹو ہمو مریک ہرا مدامی کن مرے و ہرا پائیدار مف او فوٹو اس اف۔ ٹی وی و سینما نا پڑدہ غا نشان تننگوک آ ندارہ غاک ہم پائیدار مفننگ نا سوب آن سیخا و سیاگ مریرہ۔ ہندا سوب آن اوفتیا ہم فوٹو نا ’اطلاق‘ مفک۔ ہندا سوب آن او حرام افس۔ داسہ سلیس دا ہیت کہ ہمو سیاگ ءِ نشان تننگ روا ارے اف؟

تو دا بابت اٹی ہم دا عرض کینہ کہ ہرا وڑ داسہ آدینک نا ناروائی اٹ کاریم اٹ اتنگ نا درور ترسا پیدوار کننگانے کہ ناروائی اٹ کاریم اٹ اتنگ آن آدینک حرام گوندنگ مفک، بلکن اونا ناروائی اٹ کاریم اٹ اتوک آ گناہگار مریک۔ ہندا وڑ ٹی وی نا جوان و غلط کاریم اٹ اتنگ نا ہم باندات ارے، کہ اگہ اودے اسلامی پرمان و دنگ آتا تہٹی سلسا خیر و راستی نا شون تننگ و شر و متکبری تا توننگ کن کاریم اٹ اتنگے تو دا وڑ کننگ گچین پاننگ مریک۔ و اگہ ٹی وی نا کاریم اٹ اتنگ نا مسخت و وڑ داڑان چَپ مرے تو پاش ءُ ہیت اسے کہ اوڑا اللہ نا خڑک آ دزگیری پک مریک۔

ٹی وی ابلاغ نا بھا زگچین ءُ وڑ اس ارے۔ دادے اگہ اسہ پڑک اس مخلوق نا مزغ آتیٹی تینا اسہ دوست ءُ شخصیت اسے نا بُت جوڑ کننگ کن کاریم اٹ اتے تو دا پاش ءُ ہیت اسے کہ جوان ءُ کاریم اس پاننگ مفک۔ بندغ ءِ بندغ نا دروشم اٹ نشان تننگے، ہندا وڑ دا ایجاد ءِ اگہ بدبیسئی، کست و کاڑ و تعصب آتے تہو تننگ کن کاریم اٹ اتنگے تو دا اسہ تخریبی ءُ کاروائی اس مریک۔ داڑان بیدس وخت تیری نا پن اٹ بے حیائی تالان کننگ ہم اسہ جوان ءُ وڑ اس اف۔ دا اسہ ہندن ءُ کاریم اسے ہراڑکن قرآن پاک اٹی سخت ءُ عذاب نا وعید بسنے:۔

”بے شک ہموفک کہ خوارہ چٹ ہلنگ ءِ بدکاری نا مومن آتےٹی ارے اوفتے کن عذاب اس دردناک ءُ، دنیا و آخرت اٹی۔ و اللہ تعالیٰ چاہک و نم تپیرے۔“

(سورة نور: 19)

مولانا مودودی دا آیت نا تفسیر اٹ نوشتہ کیک:

”حالیت آتا رد اٹ تو دا آیت نا سیدھا غان سیدھا مفہوم دا ارے کہ ہرا بندغ آک دا وڑ کہ (یعنی واقعہِ اِفک وڑ انگا) دوبہ غاتے جوڑ کیرہ، و اوفتے تالان کرسا راج اٹی بد اخلاقی تالان کرفنگ و امتِ مسلمہ نا اخلاق ءِ لپی کننگ نا کوشست کننگ ءُ، اوفک سزا نا حقدار ءُ۔ ولے آیت نا لوز آک بے حیائی ءِ تالان کننگ نا مچ آ حالیت آتیا بریبر بریرہ۔ اونا اطلاق عملی وڑ اٹ بدکاری نا اڈہ غاتے جوڑ کننگ آتیا ہم مریک۔ و بد اخلاقی نا کسر نشان تروک آک و اوفتے کن جوزہ غاتے سرفوک آک، داستان تیٹی، شئیر تیٹی، فوٹو تیٹی و گوازی تا راگ آتیٹی ہم، و داڑتون اوار ہمو کلب و ہوٹل و ایلو ادارہ غاک، ہرافتیٹی اوار سوار آ چاپ، و اوار سوار آ سیل و چکر آتا انتظام کننگک، کل اوار ءُ۔ قرآن سفا پاننگ اٹی ءِ کہ دا مچ بندغ آک ڈوہدار اریر۔ بیرہ آخرت ہم آخا، دنیا ٹی ہم اوفتے سزا ملوئی ءِ۔“

خواجہ جسٹس پیر کرم شاہ تینا تفسیر ضیاءالقرآن اٹی دا آیت نا تفسیر ءِ دن کیک:

”کس اسے آ خلوک آ دوبہ نا بے پٹ و پول تالان کننگ، گندہی تے و بے حیائی تا برخلاف ہرا دیوال ءِ اسلام تفینے، داٹی اڑنگ شاغنگ وڑ انا کوشست اس پاننگ مریک۔ و ہندن ءُ کتاب نوشتہ کننگ، ہراڑان شہوانی جوزہ غاتیٹی سربر اس برے، دن انگا شئیرک، دن انگا فوٹوک، دن انگا راگ آک، دن انگا فلم آک، ہراڑان شرم و حیا نا جوزہ نزور مرے، مچ داٹی اوار اریر۔

ہمو بندغ آک ہرا خالی پیسہ کٹنگ کن دن ءُ فلم جوڑ کیرہ، زیات آن زیات بے حیائی ءُ ندارہ پیش کیرہ، دن انگا وڑ ہراٹی جنسی بے حیائی نا کنڈ آ است چکنگے، ہمو لٹریچر ہرانا پنی مننگ نا سیبو بے حیائی نا مرے، پک ءِ کہ وختی وڑ اٹ اوفتا کٹیا ٹی بے کچ ودکی مریک، ولے داڑان ہرا نسخان مریک، اوڑان کس اس رکھوک سلپک۔

ہراتم قوم انا اخلاق بگوڑ مریک، ہراتم شرم و حیا نا چادر شیکی مریک، بے حیائی و ہوس نا خنک اونا شرف انا دلوت ءِ پلنگ اٹی ہچ ءُ شکی گری اس خنپسہ، قوم انا بلد آتا برکت آتیان دُن کہ ہر بندغ فائدہ ہرفک، ہمو وڑ اونا بد اخلاقی مننگ آن ہر بندغ ءِ بشخ اس رسینگک۔ ہندا سوب آن اللہ تعالیٰ ہمو درگہ ءِ بند کرینے، ہراڑان ’فسق و فجور‘ نا نوکاپ ودی مریک۔

بے حیائی نا تالان مننگ آن دن کہ پورو راج زہمی مریک، ہندا سوب آن دا اسہ ہندن ءُ ڈوہ اسے، ہرانا توننگ کن جم گام گیج کروئی تمک۔ مولانا مودودی نا سلاہ دادے:

”گڑا اسہ اسلامی حکومت اسے آ فرض مریک کہ بے حیائی نا شینکاری نا ہمو غٹ وڑ و وسیلہ غاتے توننگے، و کانود اٹی ہمو غٹ کاریم تے سزا کڑزوک گوندنگے، ہرادے قرآن مخلوق نا برخلاف ڈوہ اس گوندانے۔ و فیصلہ کننگے کہ اونا کروک آ سزا نا حقدار ءِ۔“ (تفہیم القرآن، چارمی جلد، پنہ 370)