براہوئی زبان نا تاریخ(9)۔

براہوئی پاروک آتا توڷ بش:۔

دنیانا کانود ءِ کہ ہراڑے بندغ اس ودی مسنے، اوفتا باتیک وخت و زند انا تدینگ تون کانود و اصول جوڑ کرسا ہنانو، دا کانود آک بھاز وخت اوار تولنگ و سجفنگ آن پد جوڑ مسنو، و بھاز آک روایت پاننگرہ، مطلب اسہ خاص ءُ دود اسے نا وخت آ ہرا گڑاک مریرہ، اوفک پدا رواج ہلیرہ تو او ہمو راج انا کانود جوڑ مریرہ، و ہندن اوفتا بیرشت و ایلو کل توڷ بش آک اسہ نوشتہ مفروک ءُ کانود اسے نا دروشم ءِ کیرہ، زند انا دا کانود کن ہر زبان اٹ اسہ جتا ءُ اصطلاح اس رواج ہلوک ارے، دن کہ انگریزی ٹی داڑکن ”کامن لاء“ و کلچر، و اردو ٹی ثقافت نا پنک اریر۔ بلوچ آتا ہڑتوم آ بولی تیٹی داڑکن اسہ پک ءُ پن اس اف، ولے داڑکن دود ربیدہ یا ربیدگ زیات کاریم اٹ اتنگک۔ ایہن ہم اسہ قوم انا چندی بولی تیٹی رسم و رواج آتے چندی پن ہم تننگ مریک، ولے بلوچ آتا ہڑتوم آ زبان تیٹی رسم و رواج نا جند انا پن اتون اوار اوفتا ایلو ربیدگی بشخ آتا گیشتری تا پنک ہم اسٹ ءُ۔ راج آتے کن وخت اسے آن رواج ہلوک روایات آک ادب نا حیثیت ءِ تخانو، ہمو ادب ہرا نوشتہ متنے، بلکن رسم و رواج و روایت آتا دروشم اٹی نسل درنسل، سینہ بہ سینہ برسا کرینے۔ 

گولڈ سمت لکھک، رسم و رواج اصل اٹ تینا باوہ پیرہ غاتا پرمان تے میرات نا وڑ اٹ دوئی کننگ نا وڑ اسے۔ مخلوق تینٹ خوشی اٹ دافتے منک۔ ہندا سوب آن رسم و رواج آتیا عمل کننگ قومی آزادی نا نشان ءِ۔

اسٹ اس پین لکھک، انتئے کہ دافتا جوڑ کروک آک، ہمو علاقہ والا تا باوہ پیرہ غاک ءُ۔ ہندا سوب آن ہمو علاقہ والاک دافتا قدر ءِ زیات کیرہ، دافتے شرف ایترہ۔ او دافتیا خوشی اٹ عمل کیرہ۔ دافتا مون اٹ نوشت اٹ مون آ بروک آ کانود آک الُس ءِ خلیفرہ۔ اوفتے ٹی ہر وخت ردو بدل مرسا کیک، ہندا سوب آن مخلوق اُست اٹی ”تینا روایت آتا“ مون اوفتے کم قدر ایتک۔ 

دنیا نا کل قوم تا کانود آتے ٹی رسم و رواج و روایت آتا اسہ بھلو بشخ اس دا زمانہ ٹی ہم ساڑی ارے۔ ہندا رسم و رواج و روایت آک اُلس کن مُخ انا ملی نا حیثیت ءِ تخرہ، مچ آ جون ءِ کنٹرول کننگ کن مُخ انا ملی نا پورو سلامتی بھاز المی ءِ، اگہ مُخ انا ملی خراب مس تو بدن آن ہچ ءُ کاریم اسے نا اومیت مفک۔

دا حساب اٹ، متکن آ گیری آن ہلیس اینو اسکان نن تینا تہذیبی روایت و رسم و رواج آتتون گنڈوک مرسا بسنُن۔ ننا تہذیبی روایت آک، ننا تنظیم، ننا خاہوتی نظام نا بنداوی اصول آک بنا غان ہلیس اینو اسکان کم و ود سوگوی اٹ برجا اریر۔

ہفتئی تلار

تاک: 34

05-11 September 2020

پنہ:2