زیبا غا مکران ۔۔۔۔سیل و چکر۔۔۔۔۔(7)۔

سسی پُنوں:۔

دن تو نم مکران نا تاریخ نا بارو اٹ مچے بھاز معلومدار مسرے۔ ولے ای خواوہ کہ ضلع کیچ انا بھلا شار تربت تون تفوک اسہ تاریخی و اُست آتے پُلوک ءُ کِسہ اسینا بارو اٹ ہم پاو۔ ہرا بلوچستان آن بیدس مچ آ پاکستان اٹی پنی ءِ۔۔ سندھ انا پنی آ صوفی شاعر شاہ عبداللطیف بھٹائیؒ تینا پنی آ کلام ”شاہ جو رسالو“ نا بھاز آ بشخ آک اریر، اوفتیٹی ”سرسسئی آبری“ پن نا بشخ اسے، ہموٹی او دا کِسہ نا ذکر ءِ کرینے۔ او شاہ عبداللطیف بھٹائیؒ نا نظر اٹی صوبہ سندھ اناشش (6) پنی شار ”ادیان“ آتیٹی ءِ ہرافتیان اسٹ ہندا شار ءِ، ہرانا تعلقداری بھاز تربت شار اتون ءِ۔ دا راست آ مہر انا کڑدار، سسی و پُنوں نا بارو اٹی ءِ۔ و دا کِسہ شانزدہمیکو کرن انا بنا ناءِ۔ راست ارفرے تو سسی پنوں نا بارواٹ پین نوشتہ کرسا کنا تینا اُست انا حالیت اسُل بدل مسنے۔ اسہ عجب ءُ اثر اسے۔ ہرا سدھا تربت اٹی کنے ہمو کرن اٹی چکا درے۔ اسہ دن ءُ حالیت اس مس کہ پہہ مفرہ کہ سسی پنوں نا بارو اٹ ہیت ءِ ہراکان بنا کیو۔ ہمو لوز آتے ہراکان اتیو ہرا نمے ہم سسی پنوں آن خڑک کیر، و ہمو کسب ءِ تینے ٹی ہراکان ودی کیو کہ نما اُست و ملی تیا ہم ہمو اثر ودی مرے ہراکہ دا وخت آ کنے آٹے۔

تربت شار آن 6، 7 کلومیٹر قطب دے ٹک اٹی مسہ ہزار مستر مسیح نا اسہ پنی ءُ تاریخی کوٹ اس چارماکنڈ آن الار نا ویران آن باغ تا پلویڑ اٹی ءِ۔ داکوٹ آ چندی بادشاہک تینا بیرک ءِ خلکر۔ و دا علاقہ غا حکومت کریر۔ ولے شانزدہمیکو کرن آن دا کوٹ آ ہوت قوم انا بادشاہ میر عالی نا بھلا مار، ہرانا پن ”پُنوں“ ءِ، بادشاہی کرے۔ کِسہ دن ءِ کہ شانزدہمیکو کرن انا بناٹی صوبہ سندھ انا شار سیون نا سویل اٹی کوکڑی نا دارہ ایرہ اٹ اسہ علاقہ اس بھمبور ئس، اونا بادشاہ نا اُرا ٹی اسہ مسڑ اس ودی مس۔۔ مسڑ نا ودی مننگ ئس کہ ہر پارہ غا ماڑی ٹی دھول و دمامہ غاک لگنگ بنا کریر، خوشی نا اسہ حالیت اس ئس، مٹھائی بشخنگا۔ چاپ و مجلس آک لگار۔ دا شادکامی و مجلس آک انتئے مفس کہ اللہ بادشاہ ءِ اسہ چنکو پُھل اس تسوسُس کہ ہرانا زیب علاقہ ٹی یکتا ئس۔ ہرانا ہچ ءُ مسیل اس الو۔ شادکامی نا دا مجلس آک مچ آ ملک اٹی مننگ اٹی ئسر کہ بادشاہ نا دربار اٹی گڑاس علم چاہوک آک خلیس اٹ بادشاہ ءِ پاریر کہ ہراتم دا مسڑ ورنا و بالغ مس او مہر اٹی کاہک او ہم ہندن ءُ بندغ اسینا مہر اٹی کہ ہرانا تعلقداری ہم دا قوم آن مفرو۔ دا درباریک دا مہر انا گڈسر آن بادشاہ ءِ خبر کرسا پاریر کہ شہزادی جتائی نا ڈکھ آن پٹ آتیٹی بے قراری و بے ہوشی نا حالیت اٹی پیری کرو۔ آخر شہزادی نا جان ہم کاہک، و دا شہزادی نا کِسہ ہر پارہ غا تالان مرو۔

بادشاہ دا ہیت آتے بنگ تو اونا شادکامی ناگمان ڈکھ اٹی بدل مس، چاپ و دھول انا مجلس آک سلیسر۔ مون تیا مونجائی اس بس۔ فکرو ڈکھ آن نزور مروک آ بادشاہ دا مچ آ حالیت آ تینا سلاہکار آتتون و دربار نا بندغ آتتون ہیت کرے و دا حالیت آ سر مس کہ دا نوک انا ٹکر ءِ اسہ سندوخ اسے ٹی شاغسا دریاب اٹی شاغنگے۔ سلاہ سوج آن پد اسُل چُپی اٹ اسہ سندل نا لال و جواہر آتیان پُر سندوخ اسیٹی دا شہزادی ءِ تخنگا و دریاب اٹی یلہ کننگا۔

ہمو وخت بادشاہ نا شہزادی نا لمہ و بادشاہی ماڑی ٹی دا وڑ چنا ءِ دریاب نا حوالہ کننگ آ انت حال ئس دانا اندازہ خلنگ ہم مفک۔ سندوخ نا تہٹی دا چنکا مسڑ آ انت گدرینگ انگ اٹی ئس۔ ہراتم دا سندوخ اسہ نا درست ءُ جاگہ اسینا پارہ غا راہی ئس۔

ماڑی نا ہَد و اویل اٹی ”اٹے“ پن انا اسہ دھوبی اس رہینگاکہ او ہڑدے آنبار دریاب نا کنج اسے آ پُچ سلنگ اٹی ئس کہ او دریاب اٹی وہوک آ دا سندوخ ءِ خنا۔ او لڑزسا و لڈسا دا سندوخ ءِ دریاب آن کشا و ہراتم دادے ملا تو تہٹی اسہ نوک انا ٹکر اس تینا ہور ءِ چوشنگ اٹی ئس۔ ”اٹے“ بے اولیاد ئس، ہندا سوب آن او دا چنا ءِ تینا اُرا غا درے و اَرغ زئیفہ دا چناءِ تینا اولیاد آنبار سانبنگ نا فیصلہ کریر و اونا پن ءِ ”سسی“ تخار۔

اوڑے بھنبور آن سد آ کلومیٹر مُر بلوچستان نا مش و پٹ آتیا تالان ریاست اٹی والئی ریاست نا اُرا گچین آ ماڑی ٹی بہور قوم آن تعلقداری تخوک آ شہزادہ ”پنوں“ ہراکہ اولیاد آتیٹی کل آن بھلا ئس ناز و لاڈ اٹ بھلن مننگ اٹی ئس۔ زند انا ہر آسراتی اودے دوئی ئس۔ ماڑی نامچ آ معاملہ غاک، اسُل کہ او بست و بند آتا رد اٹ مریر، یا جنگ و جھیڑہ غاتا کل شہزادہ پنوں نا دوٹی ئسر۔ اونا بروک آ زند انا بارو اٹ تیاریک مننگ اٹی ئسر۔ شہزادہ نا باوہ نا اومیت آک گنڈوک ئسر۔ و ہندن دا بادشاہی کل شہزادہ کن ہُروک ئس۔ ہندا سوب ئس کہ اونا ولشت اٹی ہچ ءُ کمبوتی اس النگتو۔ چنکی آن شہزادہ پنوں نا ولشت ہندا وڑ مننگ اٹی ئس۔

دیک گدرینگ انگ اٹی ئسر، ہڑتوم آ پارہ غا چنکی، ورنائی ٹی بدل مننگ اٹی ئس منہ وخت پین گدرینگا تو ہڑتوم آ پارہ غا زند تینا گام تے مون آ ہرفنگ اٹی ئس۔ ”پُنوں“ ورنائی نا زیبا انگا دے تے گدریفنگ اٹی ئس و پختہ و بالغ مسوسُس۔ اونا ملی ہم جوان کاریم کننگ اٹی ئس اونا لائخی بادشاہی ٹی تالان مس۔ او تینا باوہ تون اوار تینا لائخی تا درشانی ءِ کننگ اٹی ئس۔ ایڑے مُر بھنبور اٹی ”سسی“ نا زیبائی بھنبور آن کیہی میل مُر تالان مسوسُس۔ اللہ سسی ءِ دن ءُ زیبائی اس تسوسُس کہ ہر کس کہ خناکہ تو ہُرسا کریکہ۔ اونا زیبائی آ انسان نا عقل حیران مسکہ کہ اسہ دھوبی اسینا اُراٹی دن ءُ زیبدار ءُ مسڑ اس ودی مسنے۔ سسی بیرہ حسن و زیبائی ٹی تینامٹ تینٹ الو بلکن شرم و حیا دار ہم ئس۔ ہندا سوب آن اونا دا جوانی تیان مچ آ شار انابھلا بھلا رئیس، بھلا بھلا جنگوڑو و بھلا بھلا پوریاگرک ”سسی“ تون برام کننگ خواہسرہ۔ اٹے نا اُرا ٹی اسہ کڑدہ اس سانگ خواہنگ کن بسکہ، ایلو ہناکہ۔ مطلب دا کہ دا کڑدہ غاتا بننگ برجا ئس۔ اوفک بسرہ ”اٹے“ تون تینا اُست انا حال ءِ تسرہ ”سسی“ ئس کہ ہر بروک آ و ہر خاہوت تون سانگ کننگ آن نمن ئس۔ لمہ باوہ ناخن تا او نُور ئس۔ ہندا سوب آن اوفک سسی آ زور ءِ تینا ہم شاغنگ کتوسہ۔

وخت گدرینگ انگ اٹی ئس پنوں نا باوہ پنوں ءِ برام کننگ نا پارے۔ ولے پنوں تینا باوہ ءِ پارے کہ ننا بادشاہی ٹی دن کس اس اف کہ ہراڑتون کنا اُست لگے و ای برام کیو تے۔ ہندا سوب آن دا بادشاہی آن پیشن تین کن سانگ اس پٹوہ۔ باوہ موکل تس تے تو او ہر پارہ غا کڑدہ غاتے مون تس۔ ہُلیک ددینگار۔ ایران و اوغانستان اسکان ”پنوں“ کن سانگ پٹنگ کن ہنار۔ اخیر اسہ کڑدہ اس بھنبور شار آن جوان ءُ حوال اس ایس۔ دا کڑدہ سسی نا رند اٹ اوڑے سر مسوسُس۔ او سسی نا زیبائی و جوانی تا بارو اٹ مچ آ معلومداری تے مُچ کرسا پدی بس۔ ہراتم شہزادہ پنوں نا مون آ ”سسی“ نا بارو اٹ حال تننگا تو دن کہ اوگنوک مس او سسی ءِ تینٹ خننگ نا ارادہ ءِ اُست اٹی کرے۔ شہزادہ پنوں اسہ گونڈ ءُ قافلہ اسے تون راہی مس۔ شاہی وڑ اٹ بھنبور نا اونا سفر برجا ئس، چندی دے نا سفر بیرہ منہ کلاک اٹی کننگا۔

شار انا نیام اٹی تمُبوک خلنگار۔ شہزادہ پُنوں نا پرمان آ غلام آتیان مُشک و زباد آتے نُت آتیٹی بیغسا ہُچ آتے تننگا۔ و مچ آ نن اوفتا باءِ تفنگا بند کننگا۔ و سہب اتون دے ٹک نا وخت ہوگار کن ہُچ آتا باتے ملار۔ ہراتم ہُچ آک ہوگار کریر تو ہر پارہ غا مُشک و زباد تالان مس۔ بھمبور نا آبادی چنک ئس، ہرکس کہ دا کسر آن گدرینگاکہ اودے دا زباد لگاکہ۔ دا وڑ اٹ شہزادہ نا و اونا قافلہ نا حوال شہزادی سسی اسکان ہم سر مس و اودے شہزادہ پُنوں نا بارو اٹ پاننگا۔

شہزادہ ہراتم دھوبی آن سسی نا دُوءِ خواہس تو اونا بادشاہی، سخی گری، بہادری و زیبائی شہزادی نا اُست ءِ درے۔ و اوپُنوں تون سانگ کننگ کن اؤ کرے، ولے اٹے دھوبی شڑت تخاکہ شہزادہ مچ آ شار انا پُچ آتے سلو و آخبت اٹی بھنبور شار اٹی رہینگو۔

”مرتا کیا نہ کرتا“ شہزادہ دھوبی نا شڑت آتے منا۔ سسی نا مہر اونا اُست اٹی داخس ئس کہ او دا گیرام کرے کہ او اسہ شرحال ءُ بادشاہی اسے نا شہزادہ ءِ۔ داخس گنوک مس کہ اودے دا ہم خبر تمتو کہ او تو پُچ سلنگ کپک۔ شہزادہ پُنوں سسی ءِ دوئی کننگ کن داخس خواستگار ئس کہ بھمبور اٹی آخبتی رہینگ انگ نا فیصلہ ءِ کرے، و تینا بادشاہی و جاگہ نا تخت آن دُو تے سِلا، اونا ملی ٹی بیرہ اسہ گڑاس ئس کہ وڑ انا وڑ اسیٹ او سسی ءِ دوئی کننگ کے۔ و دا وڑ اٹ او بادشاہ اس مرے۔

دا بے ہوشی ٹی اوپُچ آتے سلنگ اٹی لگا ولے پُچ سلنگ تو اودے بتوکہ ہندا سوب آن پُچ آتا حالیت ءِ خراب کرے۔ داسہ اٹے دھوبی آن پُچ آتا رد اٹ غاو بننگ بناکرے۔ دا وڑ شہزادہ ءِ سسی ملنگ کتو کہ ہندا سوب آن شہزادہ پُنوں ہر جوڑہ ءِ پدی تننگ وخت آ اوٹی اسہ خیسن نا اشرفی اس تخاکہ دن مخلوق اونا غاو ءِ کننگ نا جاگہ غا دھوبی تون دا پُوسکن آ کاری گر نا ستا ءِ کننگ نا بنا ءِ کرے۔ دا وڑ اٹ دھوبی نا اولیکو شڑت آ شہزادہ پُنوں پُورو بس۔ قول انا رد اٹ دھوبی اٹے برام نا بست و بند آتے کننگ اٹی لگا۔ و دن شہزادہ و شہزادی نا اومیت آک پورو مسر۔ و ہڑتوم آتا برام بھاز جم و جوش اٹ مس۔

(برجا ءِ)

ہفتئی تلار

تاک:45

27 نومبر 03- دسمبر 2021ء

پنہ: 04