بلہ انتئے تنیا ءِ؟

بلہ نا ہڑدے ہندا اسہ رَٹ کُٹ و غاو ئس، کہ او ”سُہب آن تا شام اسکان اسہ کوٹھی ٹی جاتو اسے نا وڑ تنیا تموک ءِ….

مجال ءِ کس اس اونا پارہ غا ردینک آن کوکڑو اس کے ہُرے کہ بلہ کسکنے یا زندہ ءِ….

او پاریکہ دُن کہ کس تینا کچک آ اِرَغ نا باخو اس خسِک، نم ہم ہندن کنے آ کچک نا وڑ باخو اس بٹرے…. کنا قدر نم تون کچک نا خاس ہم مفرو۔“

اسہ دے اس بلہ نا مار ءِ اوڑکن عذاب بس، پارے ”لمہ نی داڑے یک تنا تولوک اُس۔ ہرف دا ریڈیو ءِ داڑان نی بلوچی شئیر و باگل تے بِن، بلوچی آ خبر تے بن، وخت نا جوان تیر مریک۔“

بلہ پارے: ”ریڈیو نا شئیروباگل تیان نمے ساہت اس خننگ ہم کن کن لَکھ اسے….“

بلہ دن ءُ ہیت اس کرے کہ کنے ہم اوڑکن عذاب بس۔ ای پاریٹ تے ”جوان بلہ اینو آن پد ای اُرانا کاریم تیان دو کشاٹ تو ضرور بریوہ، نا ہد آ تولوہ، سیلہ نا کاریم کیوہ۔“

پگہ غا ای تینا اقرار نا رکھ اکن بسٹ بلہ نا رہی آ توسُٹ۔ بلہ نا نشار سدگنج کنے خنا تو اوہم بس ننا رہی آ توس۔

بلہ پارے: ”اینو ہرا پالو آ خاچانُس نشار ایت حوال ءِ امر رد کرینُس؟“

ولدا کنا پارہ غا ہُرسا پارے: ”دانے خنانے بسنے۔“

سدگنج ہیت کتو بیرہ بشخندہ اس کرے۔

ساہت اسے آن گُڈ چنکا ماہ گل رُم کرسا بس پارے: ”لمہ کنا بوٹ آک ہرادو؟ لالا کنے تین تون دیک۔“

لمہ تے پارے: ”بوٹ آک نا میز اناشیف آٹو، ہن ہرف تا۔“

ماہ گل پارے: ”لمہ ای کل جاگہ غاتیا پٹاٹ نئے کنا مون انگا بوٹ آک خننگرہ نئے پہُین انگاک۔ کنا تو چپلیک ہم خننگپسہ۔“

لمہ تے پارے ”جوان گڑا ہن کَٹ انا شیف اٹ نا پوسکن انگا بوٹ آک ڈبہ اسے ٹی تخوک ءُ، ہن ہموفتے بین ولے خراب کپیس تا۔“

ماہ گل پدی ہڑسینگا و ددینگسا کوٹھی ٹی پیہا۔

بلہ پارے ”آن، آن…. ہن…. بین پوسکن آ بوٹ آتے۔ نالمہ نا سندوخ و الماریک بوٹ و جراب آتیان پُر ءُ۔ خلق انا غٹ غریب وبیوس آتیا نما متکن آ بوٹ و گڑاک بشخنگرہ و نما بیننگ وخت آ او خننگپسہ گم مریرہ۔ نا باوہ داکان دفتر آن بریک تو کسری اوڑا پیسہ تا نوٹ آتا پِر کیک۔ پنچ سد وہزاری تا شنزہ مریک اونا زی آ۔ ہموفتے مُچ کیک اتیک۔ ہلہ پیسہ نم تون بھاز ءِ ہنداڑان تو لمہ نا نما بوٹ، جراب، پُچ، جرسی، گد آتے بشخک ایلوفتیا، دکے پن کٹک سخی لکھ بشخ ءِ۔“

سدگنج نا مون نا رنگ بلہ نا ہیت آتیان ہڑسینگا، و او تین تون رَٹسا پارے ”توبہ خدا توبہ، بیدس شغان و دوبہ غان دانا با غان اسہ ہیت اس ہم پین بفک۔“ اوبش مس ہنا….

سدگنج آن پد براہم بس کوٹھی ٹی پیہا۔ براہم سلام بٹے، لمہ تون تینا حال حوالی مس سوج کرے تے ”لمہ امر اُس؟“ لمہ تے سلام نا ورندی ءِ ترسا پارے ”جوان اُٹ چنا، نی ہلہ اینو دفتر آ ہنتنُس مگہ؟“

”داسہ ہفتہ ٹی اِرا چھٹی ءُ، جمعہ و شنبے۔ نن اینو سنگت آتتون اوار شکار کن ہننگ اُن۔“ براہم ورندی تس۔

”اللہ غا سپاروک اُس۔ داڑے تو کس تینا بانا ہیت ءِ کنے آ پیڑزو اف۔ نئے ای نے ہفتہ وجمعہ نا دے تیٹ اُراٹی خنانُٹ۔“

براہم ہموکان کوک کرے: ”سدگنج ہمو کنا شکار نا گڑاتے بغل جھولا ٹی تخس۔“

سدگنج ورندی تس ”دا بیگ تو کاریم اسے نا متو دا نا زِب پنانے۔“

”ہا…. گڑا الے تے ای کاوہ پین پوسکن اوس ہلیوہ۔“

بلہ ءِ وا اُست آرام تتو پارے ”او مار ہندادے جوڑ کر داسہ انت اکن کاسہ سد وپنجا اس پوک کیسہ؟“

”سدو پنجا واہراکان سَے سد یا چارسد آ بیگ اس بریک۔ ولے دانا جوڑکننگ اٹ بھلو وخت اس لگک کنا کل سنگت آک تیار کن کن انتظار اٹی ءُ۔“ براہم ورندی تس۔

”گڑا مہالو انتئے ہُرتنس تے۔ دا لاڈی انگا بی بی کہ اُراٹی تولوک ءِ دا ہُروسس تے۔ ای ہم نے کن پاوہ مگہ نا پیسہ غاتے ای تین کن خواہسٹ یا نے آن جارجٹ وبنارسی آ پوشاک خواہسٹ یا وخت اس پاریٹ کہ کنے سو، برنج، سجی وکباب اتبو ایتبو۔ بس نا سیخا رکھوک مرے کن کن بھلو ہیت اسے۔ ای تو اسہ باخو سے نا گودی اُٹ داسہ۔ ای بیرہ ہنداخس پاوہ کہ گڑانا گڑاس تین کن چندر کر سختی سوری سے آ کاریم ایتک نے۔ داڑے خوشی و شادے نا وخت آ ہراسٹ بریک اوار تمک ولے سختی آ کس کس اکن بفک بیرہ تینا مال ومڈّی کاریم اٹ بریک۔ نا دا زئیفہ دے انا دے اس نے نا بدن نا پچ آتیان ہم شاغک۔“

”داٹی زئیفہ نا انت قصور! ولے نی اودے ضرور نیام اٹ شاغسہ“ دُن پارسا براہم خار اٹی لمہ نا کوٹھی آن پیش تما۔

بلہ کنا پارہ غا مون ءِ ہڑسسا پارے: ”خناس تا کنا ہرہیت دافتے کن کرینگ اسے۔ زئیفہ نا پن آ تو اونا پُچ آتیٹی دُن کہ بنجلوک اس پترینگا۔“

ای ہچ پاتوٹ۔ ہنداڑتون حورجان بس۔ بلہ اوڑان سوج کرے ”نی گڑاس کنگُس و انت اٹ کنگُس؟“

’ای اِرَغ کنتوٹ۔ برنج و قیمیا کنگُٹ۔“

”کنے نا دا ہیت آ انتئے باور بفک، داسہ اسکول آن بسس۔ ہندن زو پُچ بدل کریس و اِرَغ ہم کنگُس۔ نا اِرَغ نا کننگ اس متو ککڑ نا دانہ کننگ اس مس۔ ای ایلوفتا چناتے اِرَغ کننگ آ خنوہ تو حیران مریوہ۔ اوفک ہندا سوب آن تو زوت اس بھلن مریرہ۔ نی تینے ہُر وتینا ہم سن تے ہُر، اوفتا مون آ نی بھاز چنک خننگسہ۔“

”بس بھلا آئی امر کین نا خنک یکا ایلوفتا چناتیا سخت ءُ۔ اخس پڈ اٹ جاگہ کیک بندغ ہموخس کنیک۔ ایہُن ہم ڈاکسرک پارہ کہ زیات کننگ جان دراخی کن جوان اف۔“

”جک خلیرہ ڈاکسرک۔ نما پڈ ءِ نما لمہ چنکی آن بارفینے۔ اونمے ہچ اس تتنے۔ اوتینٹ نما روتینک آتے بارفینے۔“

او زرس چُپ کرے پدا بنا کرے، ”۔نی اخہ دے ءِ اسکول آن بریسہ پدی ہندا پچ آتے بینسہ؟ نا لمہ نے کن اخس جوڑہ موغفینے؟ ولے نی ہمو متکن وخازگ آتتون اُس۔“

”آن نا پُچ آتے خدانا نصیب اٹ کتنے۔ دیچا ہرا سندوخ یا الماری ٹی تموک ءُ۔ ہرا وخت کہ او نے آن چنک مسُر۔ گڑا لمہ ہرفک تینا سیال و قریب آتیا بشخک تا۔“

حورجان اسیکا کاٹم ءِ سُرفے ولدا خواریفنگ اٹ تے لَگّا۔

”مطلب نی اسکول اٹی ہم ہندا وڑ تینا کاٹم ءِ خواریفسہ۔ داڑے دے درست نا دوک کاٹم اٹی سخت ءُ۔ کنے تو نی تینا کاٹم ءِ دوخلنگ کن ہم الیپیسہ۔ اینگ آن نالمہ ءِ دردر کننگ و مرک وزند آن وار اف دکے۔ سُہب کہ تمک و لوڑی تا وڑ دا اُراو ایلو اُراکیک۔“

حور جان دا وخت آ تینا ہڑتوم آ دوتے خف تیا درے و خف تیٹ ہلک۔ پڑدہ مس کہ اودے بلہ داوڑ توبہ کشنگ آ خنتو۔ پدا بلہ حورجان آ اسہ خوڑت ءُ نگاہ اس شاغسا پارے ”دا شوم انگا پیسٹ برش آک ہزار آ بندغ آتا دنّان تے پاچسا بسفینو۔ ننا وخت آ تو پیسٹ وبرش اَلو نن تاغز نا پاٹ نا کولا تے خوڑت کرینہ اوفتے ٹی زرس بے نا شاغانہ دنّان تے تینا ہڑدے سفا کرینہ ننا دنّانک کچک آنبار گروشک تسرہ۔ نی پاسہ کہ ای ہڑدے برش خلیوہ دنّان تے سفا کیوہ ولے نﺅبخت نا دنّان تا خازگ آک تو مُرآن ہندا پارہ کہ دا دنّانک ہچ ءُ سفائی اس خنتنو۔“

”کپرہ تا سفا انت کیسہ؟“ نے تون اوار دم اس تولنگ آہم بندغ بیزار مریک تینے آن۔“ حورجان، خار اٹی بش مس۔

”کش دنّان تے تینا ماس آن کنا بلہ ورنج آن اینگ۔ نا دنّانک سڑرہ۔“ بلہ تین تو مُنمُنسا پارے۔

ہنداڑتون محمد بس و بلہ نا لخ اٹی تینا دوتے شاغسا پارے ”کنا مہروان آ لمہ انت ہیت اسے؟“

”انت ہیت اس مرو۔ داحوری جوان انگا ہیت آن گنوک مریک۔“

بلہ محمد نا کاٹم ءِ تینا بغل اٹی کرسا اونا پیشانی آن پژہ غاتے مُرکرسا پارے:

”تینا مون ءِ ہُر اخس دانہ کشانے۔ داکل نا خواریفنگ آن مسنو۔ دے مچ آ دے نا دوک ہندا دانہ غاتیا سخت ءُ۔ تینا زیبا انگا مون ءِ چڑا کرنگ آن ہندن کرینس دُنکہ پُٹئی مونک مریرہ۔“

محمد تینا کاٹم ءِ بلہ نا بغل آن ہرفے و بالشت نا زی آ توس۔ بلہ ہندا وخت تینا دوءِ اونا لخ آ شاغا تو دوک تے کالر اٹی تے لگار۔ وخت اس او کالر ءِ چپی کرے تو اسہ وار تون پارے:

”ابوءِ، دا نا کالر امر خازگ آن ڈڈوری تفینے۔ داڑان سماتمک کہ نی تینا چغ ءِ ہچ سلپیسہ۔“

”ای ہڑدے بے شولوہ تو چغ ءِ تینا امر سلپرہ بلہ۔“ محمد مخسا پارے ”بلہ ای کاٹم ءِ تینا چرپ کیوہ، دا ہمو چرپیک ءُ۔“

بلہ کالر ءِ تے زرس پین شیف چکا ہُرا، و پارے ”دانگ ہُر، دا پہُین انگا لخ اخہ مون ہڑسینگانے۔ اگہ نی دادے سلسہ تو جوان خوشکپیسہ تے، خازگ آک تے ہندن ءُ سلوک ءُ۔“

”نی انت بلا سے اُس۔“ محمد ہم خار اٹی خن تے تینا بلہ غا کشسا پارے۔

”گڑا ای تینا لخ انا سل ءِ خلیو؟ آن ای خازگی سے اُٹ سلپرہ تینے امر کیسہ پا تڑسہ کنے۔“

اوبلہ نا دوآن تینا لخ ءِ خلاس کرسا بش مس و روڑسا ہنا۔ ”اسُل بیزار کیرے بندغ ءِ۔“

”اﺅاﺅ، ای وا نے امر کریٹ کہ کنا دوءِ تینا لخ آن دُن خسسا ہناس۔ کنا مار داسکان کنا نک و دوک سلامت ءُ کہ نم کن تون دا وڑ کیرے۔ اگہ پگہ نا دے ای نت و دو تیان شل مسٹ توکنا ایتاجی نما لخ اٹی تمو نم اولیکو دے کنے گرسا درورے سڑک آ خسورے۔“ بلہ فریاد اسے تون پارے۔

احمد اونا توار ءِ بنگ و درگہ ءِ ملسا ہندا کوٹھی ٹی کوکڑو اس کرے، کنے خنا تو ٹاکو اس خلک۔ تہٹی بس، او متکن وخت انا کوس اس بیناسس۔ بلوچی چوٹ آک نَت تے ٹی تے ئسُر۔ او سلوک سلوک تینا پچ آتا پارہ غا اشارہ کرسا کنے نشان تس۔ ای کاٹم نا اشارہ تون اودے ہندا پاریٹ کہ بھاز زیبا خننگسہ دا لویس اٹ۔ پدا او بلہ غان سوج کرے۔

”بلا لمہ انت اکن چُپ اُس؟“

”ا نت پاو؟“

”کنا پچ آتے امر خنسہ؟“

”کنے دافتتون ہچ ءُ اُست خواہی اس اف۔ نم چارے نما پیشن (فیشن) وکاریمک چار۔ ای کہ ہیت اس کیو تو نم کل کنا با غا لچرے۔ ہمے افیرے کہ گٹو کیرے کنے۔ داسہ دا گڑا پُچ ءُ نی بینانُس تا؟ دُن کہ جمعہ خان نا شوان نا پچ آک ءُ۔ داڑان تو نے تو سُبک رنگ نا پچ آک جوان پارہ۔“

”بلہ اینو پگہ نا پیشن ہندادے کنا پچ آک تو انگہ چنک ءُ۔ مخلوق دہ دہ گز انا شلوار بینک اینو پگہ۔“

”آن….! ہرکس جَک اس خلے تو او پیشن اس مریک۔ سی بھاز ءِ گڑا لاغ انا ءِ چرپ کیرے انت؟“ او اسہ گندہ ءُ متل اس کشا۔“

”اوبلہ نی اسہ ہندن ءُ گڑاسے نا پا ہراکہ نے دوست برے؟“

”ای نمے ٹی جوانی اس خنو کہ سفت کیوتے۔ داسہ دا بھلا کوس وشلوار نا ہڑدے نا سلنگ و استری آن نی تینا لمہ نا غاو وچرکاو آتے ہُرس۔ دادے دیر سلِک دیر استری کیک۔“

”نی گڑتی کپہ دادے ای تینٹ سلوہ وتینٹ استری ہم کیوہ۔“ احمد سینہ غا تینا دوخلسا پار ے۔

بلہ ملنڈی وڑاٹ مخسا پارے ”اﺅاﺅ نی و استری؟ ای درو غسل خانہ ٹی پچ اس تموک خناٹ ہرفیٹ ہُراٹ تے۔ نا بنین اس ئس۔ داخس خازگی کہ درست ہم متوکہ۔ نی تینا اسہ بنین اس سلنگ کپیسہ و ہیت کیسہ دا بھلا شلوار و کوس انا سلنگ و استری نا۔“

”بس بلا لمہ نے تون ہیت کننگ ہم سہی اف۔“

”کپبو کن تون، ای راست پاوہ و راست انگا ہیت ایہُن خرین مریک۔“

ہنداڑتون احمد نا لمہ بس احمد ءِ پارے۔ ”احمد ہن باوہ نا توار ءِ نے۔“

احمد کاٹم ءِ تینا خار اٹی سُرفسا تہٹی جوش کرسا بلہ نا مجلس آن سرہلک۔

”اینو اُرانا روزگار و روفنگ آن چٹ بھاز دم درینگانُٹ۔ دا اِرا دے تہوک اُراءِ اسل ڈَم تسنو۔“

”ننے نا دم دری تون ہچ ءُ غَرز اس اف ننے تینا غاو ءِ تفہ۔“بلہ واٹکا کرے۔ ”ای کہ ہیت کیوہ تونی پاسہ کہ کن کن چوکری تے نی الیپیسہ یکا نرفسہ تا۔ نہ اگہ دا چوکریک مریر ہم نا کاریمک نا کاٹم آ بڈّ ءُ، ہچ کٹپسہ۔ داسہ کہ نا ارے چوکری ءِ اوڑکن تو نی مہر انا ڈگی اُس۔ جمعہ نا نن کہ چھٹی ایتسہ پاسہ تے ہن پگہ جمعہ ءِ چھٹی کر۔

اوہچ چھٹی خواپک نی تینٹ اودے چھٹی ایتسہ۔ اوتینے آن اسٹ ءِ نئے لمہ ارے تے نئے باوہ و ایڑھ…. اسہ ایلم اسے تے ہراکہ مدرسہ ٹی خوانک طالب اسے۔

نی اودے تینا جی وجان تیان کاٹم آ تخانس۔ چوکری ءِ وا داخہ ناز دیر ایتک۔ دانا نوکر وا ہرا بھلا غزہ ءِ کیک۔ ای نا لمہ اُٹ کنے اسہ دے جی کرینس اودے چڑہ جی وجان کیسہ۔ دیچہ انتئے نوکر تا مون آ نی ہُش اُس۔

نن ہم تینا زمانہ ٹی بی بی مسنن۔ نن کہ نوکر چاکر آتیا خن تے بڑزا کرینہ اوفتا چروک یلہ مسرہ۔“

احمد ہکل کرے ”لمہ داسہ او زمانہ ہنا۔ وخت بدل مسنے۔ داسہ نوکر آک خن تے بڑزا کیر تو اُراخواجہ ناک یلہ مریرہ۔“

”ای ایلوفتے ہم جوان خنانُٹ کس تا نوکر آتے دُن تُلس کپک۔ دانی اُس کہ نوکر ءِ کاٹم آ لگفسہ تُلسی و لاڈلائی ٹی۔ اصل اٹ نے نوکر تخنگ ہم بفک۔“

”ای تینٹ دا اُراٹی اول دے آن چوکری سے اُٹ۔ ای انت چاہوٹ چوکری ونوکر تا وڑ ءِ۔“ احمد نا لمہ ہم خار اٹ بس۔

”داسہ دا ہم خار انا ہیت اس مس۔ نم کل گنوک تو متنرے کہ کنا جوان انگا ہیت آک نما تج آ لگرہ۔“

”ای تو داڑے بسوسُٹ نمے آ سلام اس شاغنگ و حال حوال کن۔ ولے نی بندغ ءِ ہراکان جارات کن السہ؟ نی پا بیدس شغان آن وخت اس جوان ءُ ہم ہیت اس کرینس؟ ہرکس ءِ تینے آن گَری آ ساہدارنا وڑ مِڑسہ۔ مُر نرفسہ۔“

اوتینا دوتے ڈغار اٹی تس وجک مس۔

”ہلہ بش مسس کاسہ؟“ ای سوج کریٹ۔

”کاوہ دیخ اس نت تے تینا راست کیو۔ زرس بٹو تینے“ او ورندی تس۔

ای و بلہ تنیا سلیسن۔ ای ہم بیزار مسٹ۔ ای پاریٹ ”بلا لمہ ناراض مفیس تو ای ہیت اس کیو۔“

”کنے خبر ءِ کہ خراب ءُ ہیت اس کپیسہ۔“ بلہ پارے۔

ای بلہ ءِ منت کرسا پاریٹ ”نا چناک داسہ خدا نا فضل وکرم اٹی بھلن مسنو۔ داسہ نی اوفتا ہر کاریم اٹی اوار تمپہ۔ نما زمانہ پین ئس اوفتا پین۔ اوفتا سرسہبی کہ نی بایدے ہڑدے دعاکر۔ داہم دعا کر کہ خدا اوفتے گندہ انگا کاریم تیان بچفے۔ اوفتے خوش نامی و نیک نامی ایتے۔ ہرا وخت اسکان چنا چنک مریک تو تینے آن بھلا تا ایتاج مریک بھلا نا ہر ہیت ءِ ہرفک ہراتم کہ چنا بھلن مس تو تینا کننگ بیننگ چرینگ ہرگڑانا خودمختیار مریک۔ نی اوفتا رضاغان راضی مر۔ اوفتیا ہرہیت آ دو توپہ۔ اوفک داسہ نا پنت آتے بنپسہ۔ بیرہ نا نیک دعاتے خوارہ۔ او داسہ نا ہمے پنجا سال مہالو نا ہیت آتے ہراکان مَنّرہ۔ نی پاسہ تا شلوار ءِ دُن کبو کوس ءِ داوڑ بینبو۔“

بلہ ءِ کنا ہیت آک وڑتوس۔ او بالشت ءِ چکّا تینا کاٹم نا کیرغ آن کرے، رِلّی اس بج آ تینا شاغا خاچا۔

ای ہم تینا کاریم، سیلہ و دسک آتے مُچ کرسا لوت اٹ شاغاٹ سرہلکُٹ و اُست اٹ پاریٹ داسہ کنے سما تماکہ ”بلہ انتئے تنیاءِ“

ہفتئی تلار،

تاک25

27 June 2020

پنہ، 6,7