لولی ردوم وپس منظر (5)۔
پولکار: غمخوارحیات
Get real time updates directly on you device, subscribe now.
محمدافضل مینگل نا براہوئی خلقی شئیر تا پٹ و پولی آ اولیکو کتاب آن اسہ پین لولی اس، جی لولی لول انا سرحال آ:
لولی نے چنا لولی لول
لولی پھل کنا لولی لول
لولی ایتوہ نے نیک اس مَر
راج انا تینا مہ سَربَر
لولی نے چنا لولی لول
اسہ پین لولی اس افضل مینگل نا ہندا شوشنگ پنی آ کتاب اٹی داڈول ءِ:
”لولی لولی کیوہ چنا ءِ
پاوہ ای رب نا ثنا ءِ
پھل ءِ کنا او لعل ءِ کنا
بھلن مرو ءِ کرو ءِ غزا“
شوشنگ اٹی ساڑی پین لولی اسے نا گال آک:
”لولی کنا گنج ءِ لولی لول
لولی کنا سنگت ءِ لولی لول
لولی کرینٹ لال ءِ
لال جان خدا نا مال ءِ
لولی جی لعل ءِ لولی
نے آ تورو کے پیر تا جولی
لولی جی لولی چنکا مَڷ ءِ
لمہ نا تینا اُست انا خڷ ءِ
لولی جی لولی چنکا چنا ءِ
لمہ نا تینا دلوت دنیا ءِ
محمد افضل مینگل نا براہوئی خلقی شئیر تا پٹ وپولی آکتاب ”شامپشتیر“ آن اسہ لولی اس:
”ہرکس ءِ لمہ تسنے لولی
رحمت آن خالی اف اونا جولی
ہرکس کہ ہرفے لمہ نا پِٹ ءِ
زند اٹی او خل خل آ سِٹے
ہرکس کہ ہرفتو لمہ نا پِٹ ءِ
زند اٹی ہرفے او گڑا کٹ ءِ
پردیس آ مسک اولاد تے راہی
لمہ تے کیک اوڑکن نیک دعائی
اولاد ءِ نی گمارہ مولا
دوستخوا پین اف لمہ نا ڈول آ
توفیق ایتے نی کنے مولا
داسہ ای تینا پا سلو قول آ“
(مینگل، 2010ء:82-83)
افضل مینگل نا پٹ وپولی آکتاب ”منگُلی“ آن لولیک:
لولی گنج کنا بادام چم
قربان لاڈ اکِن ساہ و دم
برنج آک دیگ اٹی دم گیر ءُ
لاڈیک جیل اٹی غم گیر ءُ
دیر ءِ گنج کنا دِلّا نا
اومیت ءِ گنج کنا اللہ نا
دیر ءِ گنج کنا دم سر نا
گوازی گنج کنا ہمسر نا
ہیت ءِ گنج کنا ہیت انا
سال ءِ گنج کنا خیت انا
(مینگل، 2000ء:56)
لولی کنا ساہ ءِ لولی لول
لولی کنا گنج ءِ لولی لول
آلم اس بولان آن امپینے
ٹیپل آ زیب جان نا ہنکین ءِ
(مینگل، 2000ء:57)
براہوئی خلقی ادب نا پڑ آ کل آن زیات پٹ وپول کروک آخواجہ محمد افضل مینگل نا براہوئی خلقی شئیر تے مچ کروک آ ہرکتاب اٹی لولیک ضرورا ریر۔ اونا ”شیشلو“ پنی آ کتاب اٹی ہم لولیک اوار ءُ:
”لولی ہنج انا چوری ءِ
اللہ پُر کرے گنڈو ءِ
پھل جان خیری ءِ چنڈو ءِ
اللہ پُر کرے بوری ءِ
لمہ تہ مار اکن گوری ءِ
لولی ہنج اَنا چوری ءِ
داکان ایکان بند آک ءُ
پھل انا چنکا رند ک ءُ
لولی ہنج انا چوری ءِ“
(مینگل، 2005ء:199)
”چنڈل ننا سورا تو کاسی ءِ
زیب جان نا دیر تو گوازی ءِ
بوچ آک ءُ مش انا پھل خرن آ
خیرات نا جوڑتے کن بارُن آ“
(مینگل، 2005ء:202)
گودی حمیرا صدف حسنی نیاڑی تے ٹی براہوئی زبان نا اسہ گچین ءُ نوشتکار اسے، تخلیقی آن بیدس او تحقیقی پڑ آ ہم کاریم کرینے۔ براہوئی خلقی شئیر تے او ”کاپچر“ نا پن اٹی براہوئی ادبی سوسائٹی آن کتابی دروشم اٹی شینک کرینے۔ دا کتاب اٹی ہم ننے لولیک دوبریرہ:
”لولی لوار اس چکانے بندہ
اللہ کنے شالہ نے آن گوندہ
مش تا شم اٹی خلق اس بٹینے
مڷ کنا اُست آ کہ بے حد کبین ءِ
لولی لوار اس چکانے بندہ
اللہ کنے شالہ نے آن گوندہ
کانبو کچاری آ قمبر نا کانبو
رب کنا ساہ ءِ تینٹ سانبو
لولی لوار اس چکانے بندہ
اللہ کنے شالہ نے آن گوندہ
جُھلیو جھلونٹ اَٹی مَڷءِ ہنین آ
زیبا ءِ کل آن چوری گچین آ
لولی لوار اس چکانے بندہ
اللہ کنے شالہ نے آن گوندہ“
(صدف، 2007ء:115)
ہفتئی تلار
تاک: 34
پنہ : 5
05-11 September 2020