نے آن بیدس

دا امر مننگ کیک نے آن بیدس دنیا نا کاریمک مفس، ادارہ غاک چلینگپس، سیاست مف، عبادت مف، شعر و ادب نا دنیا آباد مف، کتاب و قلم ءِ خواجہ مف، خاہوت آک زندہ سلپس، چناک بھلن و ورنا مفس، دز آک دزی کپس، پین خیرخواہ ودی مف، سردار و نواب پین جوڑ مف؟ اینو نا کلچر ہر ہمو گڑا ءِ ودی کیک ہرانا بارو اٹ نا خیال ءِ، کہ نے تون ارے پین کس اتون اف یا بیرہ نے کن ودی مسنے۔ اگہ ناپید ءِ تو ضمیر پن انا گڑا ناپید ءِ۔ ہر ہمو کاریم ہراٹی ضمیر پن انا گڑاس اف او ننا دامون ایمون گنج ءِ۔ ضمیر ءِ جہانی واکدار آک گوہانو۔ ہرافک دا خیال کریرہ کہ نن بیرہ ایٹم نا طاقت تخنہ، ایلو داڑان کریاب مرور، مدان مدان آ اسٹ اسٹ آ کل ءِ خواجہی مسر، ولے ضمیر خاچسا ہنا۔ کل اتون سلہہ بس ولے ضمیر بتو، کل لکھ پتی و کروڑ پتی مسر ولے ضمیر اس تین کن بہا اٹ ہلنگ کتوس۔ ضمیر سیانڑا نا میراث ءِ۔ کس بارن کنے یا پالن، ہراڑتون ضمیر ارے ہمو انسان آتے ٹی حساب ءِ۔ اگہ ضمیر مسکہ تو خوانفوک آک خوانفیرہ، ہدایت نا کسر آ شاغوک آک ہدایت کریرہ، سدھ و سنبھال نا دعویٰ ءِ کروک آک سدھ و سنبھال نا حقی آ وارث چاہنگارہ۔ گڑا ہمسائے ہمسائے آن خر کتوکہ، ایلم ایلم ءِ بٹتوکہ۔ غلامی ہر چوکاٹ آ تولوک پنڈتوکہ۔ سد آ سال آک پوک ہنتوسہ، بندغ بیرہ کہنگ کن ودی متوکہ۔ نن ہم اینو متل اس جوڑ کننگ نا لائخ مسنہ، نن ہم اینو پاوال آتا لائخی آ سیبو کتونہ۔ اوفتا لائخی ءِ مستی درینہ۔ نن ہم قبائلی جھیڑہ غاتیا فخر کتونہ، نن ہم بیرہ کٹیا نا رند اٹ تموک متونہ۔ نن بیرہ تینا سیخا ءِ کچ کننگ اٹی اختہ متونہ۔ ضمیر بندغ نا بالاد ءِ پاش کیک اونا دروشم ءِ زیبا کیک۔ زند ءِ مسخت آن خڑک کیک۔ اسٹ ءِ دہ کیک، دہ ءِ بیست و لکھ و کروڑ آتے ٹی دیک۔ ولدا با اٹ پاننگپک ”کن تون دا ارے یا مسنے، نن تون مرو ءِ، کس اس تو کرو ءِ، آخر دے اس برو ءِ۔“ نا آسرہ ٹی تولوک اُن۔ دا ہمو انفرادی آ سوچ ءِ ہرا کُل جوڑ مفک تانکہ ننے آن ہر اسٹ دا پاپک ای کریٹ تے ای کروٹ تے۔ اسٹ ایلو آ ہروک آ قومک آباد مفسہ۔ نئے کہ جوان ءُ دے خنرہ۔ نن تو تینا میراث و مڈی کن گراک پٹنگ اٹی اُن، ڈغار تے تینا بہا کننگ کن ہلوک آتے کن چاری اُن، اے کہ بہا کریر تا اوفتیان ارّف کہ پیسہ غاک ہرادو، سما تمپک کہ شڑت اسے ٹی با تس تا، چار برام کرے اولیاد آک کنگر تا، یا میل کشی سے ٹی گم گار کرے تا۔ دا کہ دے مون آتیا نن و دے تولوک ءُ، دا ہمودو کہ زند اٹی نئے غزہ اس کننگ خوارہ نئے کہ غزہ اس کرینو۔ ضمیر خال اس اف کہ پیشانی آ جوڑ کننگے، ضمیر تو تہہ انا توار ءِ۔ ہمو توار کہ است ہشوک آ شاعر اسے نا لوز آتے مرواری جوڑ کیک، شئیر پاروک آ نا توار اٹی دڑد اس ودی کیک۔ تران کروک ءُ سے نا تران آن پٹ آتے جک کیک۔ ایجاد کروک آ نا ایجاد آسراتی اتیک۔ درو اسکان حکیم لقمان پاریکہ ”علاج دندان اخراج دندان۔“ ولے اینو نا جوان انگا ڈاکٹر اسل پاپک نے کہ دندان نا خل/ انا گڈیکو درمان اونا کشنگ ءِ۔ اسہ وس اسسکان نادراخ آ بندغ نا پُو کنوک آ دنّان ءِ بچفک، اودے پوسکن ءُ زند اس ایتک۔ گڑا ضمیر بلف انا ایجاد کروک آ نا لائخی ءِ پاش کیک۔ ہزار آ میل تے گونڈ کروک آ جہاز انا جوڑ کروک آتا کمال ءِ نشان ایتک۔ آجوئی تروک آ نیلسن منڈیلا نا جہد و کوشست ءِ پیدوار کیک۔ دن انگا ہزار آ مثال آتے پہہ مننگ تینے آن خڑک کننگ تینے ہمو کسر آ شاغنگ کن ضمیر بیداری خواہک۔ ہنداڑکن خن کسر آ ہروک اُن۔

ہفتئی تلار، تاک 16

24-18، April  2020