پنی آ استمانی گلوکار اختر چنال

 

بلوچستان نا مطلب و معنہ ءِ کہ بلوچ آتا ہند، و ہنکین۔ بلوچ آک داڑے یانزدہ ہزار سال آن زیات آن آباد اریر۔ و اوفتا اولیکو ہند و جاگہ مہرگڑھ مسنے، اوکان پد او ایلو جاگہ غاتیا ہنانو آباد مسنو۔ ہرا جاگہ کہ آباد مسنو، تین کن پن اِلانو۔ و بلوچ راج اٹ ہر پڑ آ ہُننگے تو دا راستی مون آ بریک کہ او شاعر، نوشتوک، پولکار، مہمان نواز، گلوکار، زانتکار و دلیر ءُ بندغ ودی کرینے۔ بلوچ راج انا اگہ نن راجدپتر آ اسہ نظر اس شاغن گڑا دا معلوم مریک کہ اونا راجدپتر یعنی تاریخ سینہ بہ سینہ و شاعری نا وڑ اٹ اینو نا گیری اسکان سر مسنے، و مست انا دور و زمان اٹ ہر بندغ اس کہ شاعری کرینے، او تینا شعر تے تینٹ تینا گٹ اٹ ہم

پارینے۔ اگہ شاعر آک مفروسر گڑا ننا راجدپتر اسُل ننے دو بتوکہ۔ دا شاعر و گلوکار آتا منتواری ءِ کہ نن تینا تدوک آ دور آن ہم سرپد و واقف اُن۔ اگہ بلوچستان نا لوک و استمانی گلوکار آتے نن ہُرن گڑا اوفتا اسہ بھلو لڑ اس مون آ بریک، دافتیٹی جاڑوک، عبدالستار بلوچ، ناکو فیض محمد، عزیز بلوچ، کمالان بلوچ، مرید بلیدی، بشیر بلوچ، محمد مراد پارکوئی، و ین پنک اوار ءُ۔ ہندافتیٹی اسہ پن اس اختر چنال نا ہم ارے۔

اختر چنال نا اصل پن محمد اختر ءِ، اونا باوہ نا پن جمعہ خان و پیرہ نا پن مسافر ءِ۔ چنال زہری قبیلہ نا اسہ شاخ اسے، ہندا شاخ آن اختر چنال تعلقداری تخک۔ بنیکی وڑ اٹ او مالدار مسنو۔ اوفتا خاہوت اول سر اٹ سیکمب، ماراپ آ مسنے، اوکان پد او دانگ اینگ تینا مال تا خاطر آن امپینو، گڈ سر اٹ او قلات اٹ جہی مسنو۔ اونا ابا جان اوفتا خاہوت نا اولیکو بندغ ئس کہ او سرکاری ملازم مسنے۔ او جیل خانہ جات اٹ بھرتی مسوسس، و اونا بدلی کوئٹہ، مچھ، خضدار و ایلو ہند آتیا ہم مسنے۔ ہندا سوب آن اختر چنال نا خواننگ نا چرجوئی ہم برجا سلنگ کتنے۔ اونا زند اٹ ہمو وخت آ بدلی بس، کہ اونا ابا نا بدلی مستونگ اٹی مس۔ کہ اوفتے مستونگ اٹ کوارٹر و جاگہ ملتو، گڑا اسہ سنگت اس کہ پن تے ماما چاندی ئس، ہموفتا نیرغ آ جہہ و جاگہ مسر۔

ماما چاندی و اونا زئیفہ نا توارک بھاز جوان ئسرہ۔ اونا اسہ سنگت اس کہ پن تے حاجی خان ئسکہ، ہمے وخت آ مستونگ نا ایب کیب اٹ ساز و زیمل نا دیوان اڈ تسکہ۔ گڑا او تین تون اختر چنال ءِ ہم دریکہ، و وخت اس کہ محفل مروسس گڑا حاجی خان استاد اختر چنال نا ابا غان اونا مار ءِ تین تون دننگ کن موکل ہلککہ، انتئے کہ او شام اٹ کم خناکہ۔ ہندا سوب آن اختر چنال ءِ تین تون دریکہ۔ اختر چنال گڈ سر اٹ چٹ اونا ٹیم انا اسہ بشخ اس جوڑ مس۔ اونا کاریم دا ئسکہ کہ اگہ محفل آ ہنوسس گڑا شئیر تے دورائفیکہ، یا چاپ خلککہ۔ ہندا وڑ اودے زیمل و موسیقی تون مہر مریبت و است خواہی مس۔ و او تین تون تینٹ شئیر پاریکہ۔

1966ء نا سال ٹاؤن کمیٹی مستونگ اٹ سازو زیمل نا اسہ خاص و بھلو محفل اس اڈ تننگا۔ دا پروگرام اٹ بلوچی زبان نا بھلا گلوکار آتتون اوار پین ہم شال و پین جاگہ غاتیان بسوسر۔ گڑا ہمو وخت آ ٹاؤن کمیٹی مستونگ نا چیئرمین اسٹیج آ بس، و پارے کہ نن تینا دا ساز و زیمل نا پروگرام نا بندات ءِ کل آن مست مستونگ نا اسہ گلوکار اسے آن کینہ، و او پارے اگہ مستونگ نا اسہ گلوکار اس دا محفل اٹ ساڑی ءِ، تو او برے اسٹیج آ تینا شئیر ءِ بنفے۔ خوش بختی اٹ ہمو وخت آ ہندا محفل اٹ بیدس اختر چنال آن پین کس ساڑی اَلو۔ گڑا ہمو وخت آ اونا سنگت آک زور اٹ اختر چنال ءِ اسٹیج آ دریر۔ گڑا او اسٹیج آ بس، اسہ قوالی اس پارے۔ و محفل اٹ ساڑی مروک آک اودے بھاز داد تسر، و اونا است بڈی ءِ کریر۔ و چیئرمین نا پارہ غان اودے اسہ روپئی اس انعام ہم ملا۔ گڑا ہموکان او فیصلہ کرے کہ کنا جاگہ اسٹیج ءِ۔ و اوڑے اونا استاد نبی بخش ئسکہ۔ کہ اودے موسیقی نا بابت ہیل تننگ تون اوار اونا است بڈی ءِ ہم کریکہ۔ ارٹمیکو ہیت دادے کہ اختر چنال نا گلوکاری نا شوق ودا۔ گڑا او تین کن پیسہ مچ کرے و دوانزہ روپئی آ اسہ باجا اس ہلک۔ اسہ دے اس او شال اٹ کلی عالم خان اٹ اسہ محفل اسے ٹی بشخ ہلک، گڑا ہندا محفل اٹ اسہ ورنا اس اوڑا ملنڈ خلک، و پارے تے کہ دا باجا اسے نی ہلکنس تے؟ کن تون داڑان جوان ءُ باجا اس ارے۔ ہندا ورنا نا وخت اس کہ ہیت ءِ اختر چنال بنگ، او خار اٹی بس، ہمو وخت آ ورندی اٹ اودے ہم گڑاس ہیت پارے۔ اوکان پد ہمو ورنا تینا باجا ءِ ایس، جائی ہمو باجا ہُننگ کڑزاکہ۔ ورنا پارے کہ ’تقسیم ہند‘ آن مست پرنس روڈ کوئٹہ ٹی اسہ سکھ اسے نا باجا نا کارخانہ ئسکہ، تقسیم آن پد ہمو باجا والا ہنا و او تینا کارخانہ ءِ ہندا ورنا نا ابا نا دوٹی تس۔ اوکان پد ہمو ورنا نا باوہ کل باجا تے سودا کریسس۔ ولے ہندا اسٹ انگا باجا ءِ ہندا ورنا تین کن اِلاسس۔ و دانا ہر بندغ سفت ءِ کریکہ۔ دانا ہلنگ کن اختر چنال بھاز جہد کرے، ولے او ورنا پارے کہ ای بہا کپرہ تے۔ گڈسر اٹ بھاز پاننگ آن پد او بہا کننگ کن امنا کرے۔ ولے اونا نہاد ءِ یک سد و بیست روپئی کریسس۔ رند آ اختر چنال اودے تین کن بُک کرے، و پارے تے ای ہلیوہ تے۔ ولے اوڑتون پیسہ ہم اَلوکہ، گڑا او تینا باوہ ءِ ہندا بارو اٹ پارے گڑا او اودے اجازت تس، و اودے پارے کہ سہب انا وخت آ اسکول آ ہننگ و چھٹی آن پد جیل اٹ مکان آتا کاریم ءِ شروع ءِ، نی ہموڑا منہ وخت کاریم کر۔ اختر چنال ہندا باجا نا ہلنگ کن کاریم ءِ بنا کرے۔ و اودے دے انا مسہ روپئی دیہاڑی ملاکہ۔ او اسہ تُو اٹ زیاتی انگا وخت اتون اوار سد روپئی مچ کرے، و اونا دُوک ہم ٹھپ مسر۔ و مون آ او کاریم کننگ کتو۔ اوکان پد او تینا اسہ سنگت اسے آ ہنا، و تینا کل حوال ءِ اودے بنفے۔ گڑا ایلو بچوک آ بیست روپئی ءِ او اودے تس۔ و اونا یک سد و بیست روپئی پورو مسر۔ ہندا وڑ او ہمو نہادی آ باجا ءِ تین کن ہلک۔ اوکان پد او و اونا باجا مدام تُد مسر، دن چا کہ او باجا تون اوار زند تیر کننگ نا سوغند ہرفیسس۔

اختر چنال منہ وخت پولیس اٹ ہم ملازمت کرے، اسہ وار اس او سبی آ ہنا کہ اوڑے اِرا ورنا گلوکار استاد اکبر علی و اختر علی بسوسر، و کمال نا گلوکار ئسرہ۔ و اوفک استاد صادق علی خان نا مسر ئسرہ۔ ہمو وخت آ اختر چنال تینا است اٹ ہندا ہیت ءِ تخا کہ کنے استاد صادق علی خان نا شاگڑد مروئی ءِ۔ ہمو وخت آ فائن آرٹ اٹ اکبر جان پنی ئس، و اونا تعلقداری قلات آن ئس۔ و او ہمو وخت آ ریڈیو پاکستان کوئٹہ نا اسکرپٹ نا بشخ اٹی ئسکہ۔ و او اختر چنال نا سنگت ہم ئسکہ۔ او ریڈیو نا پروگرام آتے کن اودے تیار کرے۔

سال 1973ء اٹی او آڈیشن ءِ پاس کرے تو ریڈیو نا گلوکار اس جوڑ مس۔ و اے درجہ و کیٹیگری اسکان سر مس۔

اختر چنال اسہ دے اس پروگرام نا بنا مننگ آن اسہ گھنٹہ اس مست بوتھ اٹ پترینگا، اوڑے اسہ بندغ اس لیٹاسس، گڑا او ریہرسل ءِ بنا کرے۔ اودے دا سما اَلو کہ ہمو بندغ ہرا خن تیٹی اودے ہُننگ ءِ، وخت اس باجا نا توار اونا خف تیٹی تما، گڑا او خرین ءُ وڑ اسے ٹی اودے پارے کہ اول سر نی موسیقی نا ادب و آداب آتے ہیل کر، موسیقی نا گڑا تتون مہر و مریبت تخ۔ نی باجا ءِ ہندن ملاس و بے شینی اٹ اوڑا تینا دُو ءِ تخاس، کنے نے آ دا گمان اَلوکہ۔ اختر چنال اوڑان ارّفے کہ ”ای امر کیو؟“ او پارے ”درک استاد صادق علی آن ہیل کر۔“ پدا او ہمو بندغ آن اونا پن ءِ ارفے کہ اونا پن طالب حسین ئسکہ۔ و او ہارمونیم نا اسہ بھلو استاد اس پاننگاکہ۔ طالب حسین نا ہندا ہیت آک کیہی دے اسکان اختر چنال نا مزغ اٹ گوہی کریر۔ گڑا اسہ دے اس استاد صادق علی تون ملا، اودے پارے کہ ای نا شاگڑد مریوہ۔ استاد صادق علی اودے پارے ”درک تینا کسر ءِ ہرف۔ دا چنا تا گوازی اس اف۔ کیہی بندغ آک کنا ماس آ بسنو، کنا وخت ءِ برباد کرینو، ہنانو۔ اینو پگہ نا ورناک استاد نا قدر و عزت ءِ کپسہ۔ و اوفتیٹی ہیل کننگ نا جوزہ اف۔ کنے پن نا شاگڑد نا اسُل گرج اف۔“

وخت اس کہ اختر چنال استاد صادق علی نا دا ہیت آتے بنگ، مونجا مس، و پدی ہنا۔ اختر چنال نا اسہ سنگت اس کہ پن تے استاد عبدالحق ئس، او ”جمعیت رائے روڈ“ کہ داسہ خلیل الرحمن روڈ پاننگک، ہموڑے رہینگاکہ۔ اونا ماس آ گلوکار آک بسرہ، ہنارہ۔ انتئے کہ او ساز و زیمل نا گڑا جوڑ کریکہ۔ کس انا اگہ باجا خراب مروسس، او اونا جوڑ جاڑ ءِ کریکہ۔ اختر چنال تینا حال ءِ استاد عبدالحق ءِ بنفے۔ گڑا او استاد صادق علی تون ہیت کرے۔ پارے کہ استاد آتا اسہ وڑ اس مریک، بھاز بندغ آک دادے غلط رنگ ایترہ۔ حالانکہ داڑان مہر و مریبت ودک۔ و اختر چنال کن دا شڑت تخنگا کہ او اسہ جوڑہ اس پچ، چوٹ، ہفتاد روپئی نذرانہ، اسہ سیر اس مٹھائی و پنچ چائنک چا استاد ءِ سوغات ایتے۔ وخت اس کہ او استاد صادق علی نا شاگڑد مس۔ گڑا او بھاز خواری کرے، و تینا استاد نا قدر و احترام ءِ کریکہ۔ استاد حیران مس و اودے پارے کہ نی انسان اس افیس۔ جن اسے اُس۔ اسہ دے اس اونا استاد اودے ڈاکخانہ غا درے، ہموکان تینا بروک آ کتاب ءِ دوئی کرے و ہمو کتاب نا پن ”معارف انضمات“ ئسکہ، کہ ہندا کتاب موسیقی نا رد اٹ اسہ بنداوی ءُ کتاب اسے۔ ہندا کتاب آن او تینا شاگڑد ءِ خوانفیکہ۔ اسہ دے اس استاد صادق علی تینا چنا تے پارے کہ نم کنا شاگڑد نا اردو آ مخرے، و اوڑا ملنڈ خلیرے۔ اسہ دے اس خنورے کہ کنا شاگڑد ہراڑے سر مرو ءِ۔

استاد صادق علی تینا شاگڑد اختر چنال ءِ موسیقی تون اوار اردو و فارسی نا سنگتی نا زبان ”برج بھاشا“ ءِ ہم ہیل تس۔ ہندن چا کہ او بلبل بغداد جوڑ مس۔ اخیر اٹ اختر چنال تینا استاد آن ہنداخس خڑک مس کہ اونا اُرا نا اسہ بندغ اس پاننگاکہ۔ راستی اٹ استاد صادق علی نا تعلقداری موسیقی نا ”تلونڈی“ اُرا غان ئسکہ۔ او آلاپ ءِ جوڑ کریکہ، و تینٹ ہم طبلہ خلککہ۔ اونا تعلقداری ننکانہ غان ئس۔ ولے کوئٹہ ٹی رہینگاکہ۔

اختر چنال اول سر اٹ ہمو وخت آ بھاز پنی مس، کہ او پی ٹی وی کوئٹہ نا اسہ پروگرام اسے ٹی بشخ ہلک۔ ہندا پروگرام اٹ ملک انا خاص خاص انگا گلوکار آک ہم ساڑی ئسر۔ پروگرام آن پد پی ٹی وی نا پارہ غان پاننگا کہ آرٹس کونسل کراچی ٹی ”قومی تہوار“ نا رد اٹ موسیقی نا اسہ ”میلہ“ اس اڈ تننگک۔ نمے لازمی داٹی بشخ ہلوئی ءِ۔ دا اسہ بھلو پروگرام اس ئس، پروگرام اٹی اختر چنال تینا شئیر ءِ بنفے۔ بننگ تون بندغ آتے او دوست بس۔ اوفک جوان چاپ خلکر۔ ہموڑے کہ سیکرٹری کلچر حمید اخوند ساڑی ئسکہ، او اسٹیج آ بس، اختر چنال تون بغل گیر مس۔ و ہمو وخت آ پی این سی اے نا ایگزیکٹو ڈائریکٹر امر جلیل ءِ پارے ”نا امریکہ والا ٹور اٹی اختر چنال اوار ءِ۔“ ہندا وڑ اختر چنال اولیکو وار ملک آن پیشن امریکہ ٹی تینا ازم و فن ءِ مون آ ایس۔ دلچسپ انگا ہیت دادے کہ اختر چنال ءِ دا سما اَلوکہ کہ ای امریکہ ٹی اسہ بھلو موسیقی نا مچی اسے ٹی تینا فن ءِ پیش کیوہ۔ وخت اس کہ اوڑا اونا نمبر بس، گڑا آرگنائزر فریشان مس، ولے اختر چنال ءِ اونا موسیقی نا علم کاریم تس، و او تینا آرگنائزر ءِ تسلی تس۔ ہمو خت آ اونا نظر اسٹیج آ ساڑی بھلا ”آرکسٹرا“ غا خلوک ئس۔ کہ او اونا کاریم ءِ آسان کرے۔ و او اوفتے پارے کہ ”ایلم ڈرم اٹ تیرے کالے بھوپالی و کی بورڈ اٹ کنے بلوچی دادرا درکار ءِ۔ اوکان پد انت مروئی ئس، واہ۔ کل مچی اختر چنال نا پارہ غا تینا خیال ءِ کرے، و موسیقی نا دا بھلا دیوان اٹ اختر چنال نا توار تینا زباد آتتون ایب کیب اٹ تالان مس۔ و ہندا اسہ کنسرٹ اٹی اوڑکن بیست و پنچ ملک انا کسر ملنگا۔ و او بیست و پنچ ملک انا سیل ءِ کرے۔ و اوڑے تینا براہوئی و بلوچی موسیقی نا پن ءِ بڑزا کرے۔ اسہ تُو اس او فرانس اٹ ہم تینا فن ءِ شار شار اٹ درستی کرفے، و اوڑتون ہمو جاگہ نا گلوکار آک ہم تد ئسرہ۔

اختر چنال تینا اسہ انٹرویو اسے ٹی تینا شئیر ”دانہ پہ دانہ“ نا بارو اٹ پاہک کہ ای اسہ دے اس قلات نا اسہ درزی سے نا دکان آ تولوک ئسٹہ، او کنے ٹیپ ریکارڈ اٹ ”دانہ پہ دانہ“ ءِ بوگ شوگی وڑ اٹ بنفے، اونا گڑاس بند کنے دوست بسر۔ ای ہندا شئیر ءِ وار وار بنگٹہ۔ پدا ای ہندا ”دانہ پہ دانہ“ ءِ سنجیدہ شاعری ٹی تینٹ ایسٹ، ولدا ہندا کنا شناخت و پجار جوڑ مس۔

اوکان پد ایلو گلوکار آک ہم دادے خلکر، طرز ءِ تینا کریر، ولے زبان آن بلد و واقف اَلوسہ، ہندا سوب آن زبان تون انصاف کننگ کتوس۔

اختر چنال ہمو اسٹ انگا گلوکار ءِ کہ او بلوچی و براہوئی زبانک، ہرا کہ اونا لمئی زبانک ءُ، دافتیان بیدس اردو، فارسی، پشتو، برج بھاشا، سرائیکی، و سندھی زبان تیٹی ہم شئیر پارینے۔ و پاننگ اٹی ءِ۔ پشتو و فارسی ٹی ہیت ہم کننگ کیک، ولے انگریزی ٹی نزور ءِ، اسہ جاگہ اس او بھارتی گانا ”افغان جلیبی“ نا باروا ٹ پاہک کہ اسہ دے اس کنا اسہ درستی ءُ بندغ اس کن تون لاہور آن رابطہ کرے و پارے کہ اسہ بھارتی فلم اسے کن ”گانا“ اس خلوئی ءِ۔ گڑا دا رد اٹ ہیت و گپ مس۔ و ای لاہور اسٹوڈیو آ سر مسٹ۔ او کنے ہندا شئیر انا اسکرپٹ ءِ تسر، ہمو گانا نا بول آک دا ڈول ئسرہ۔

”افغان جلیبی، معشق فریبی

گھائل ہے تیرا دیوانہ“

داڑسکان ہیت آک ٹھیک ئسرہ، ولے دانا ایلو بول آک دا وڑ ئسرہ:

”مقتول جگر، قاتل ہے نظر

ایک مہ جبیں، ایک نور نبی“

نور نبی آ ای اعتراض کریٹ، و شئیر ءِ پاننگ آن نمن مسٹ۔ مڑوئی کنا برانز آن اوفک بول ءِ بدل کریر، و ریکارڈنگ ءِ بنا کریر۔ ہندا شئیر ءِ پین ہم گلوکار آک پارینو۔

اختر چنال تینا فن اتون مہر و مریبت نا سوب آن دا ہند آ سر مسنے۔ اگہ کس اس تینا کاریم تون مخلص مس تو او ہچ بے سہب مفک۔ اونا اوڑدہی بھارت نا پنی آ اداکار دلیپ کمار و امیتابھ بچن تون ہم مسنے۔ اونا نواسہ قادر بخش اسہ جوان ءُ گلوکار و ہارمونیم نا پلیئر اسے۔ و اونا مار کہ پن تے عبدالقیوم ءِ، او ہم اسہ جوان ءُ فنکار اسے۔ او ہم داسہ ناجوڑ ءِ۔ اختر چنال قرآن مجید نا بیست سورۃ نا ترجمہ ءِ تینا توار اٹ ریکارڈ کرفینے۔ داڑان بیدس او خوانینِ قلات آ ہم کاریم کننگ اٹی ءِ۔ او اسہ ناول اس ”زوبہ“ نا پن اٹ نوشتہ کرینے۔

شعر و ادب اٹ علامہ اقبال، عطاء شاد، ساغر صدیقی و راجی بندغ آتیٹی عبدالستار ایدھی و فنکار آتیٹی الن فقیر، ریشماں، زرسانگہ، روشن آراء تبسم و اونا آئیڈیل ضیاء محی الدین ءِ۔ ہندا بندغ آتیان متاثر ءِ۔

ادیب، شاعر، زانتکار، گلوکار و فنکار ننا خن، توار، پجار، و راج انا سفیر و راہشون پاننگرہ۔ دافتا شرف و قدر دانی ننے آ لازم ءِ۔ نن بایدے دافتے زند اٹ قدر و شرف ایتن۔ اوفتتون کمک کین۔ داسہ ننا بلوچ راج انا کیہی ادیب و گلوکار آک ناجوڑ ءُ، و تینا اُرا تیٹی تمانو۔ تینا زند انا دے تے حساب کرسا ءُ۔ او تینا کل زند ءِ تینا زبان، ادب، دود و ربیدہ نا زندہ کننگ کن ندر کریر۔ و ننے خوشی تسر، و ترسا ءُ۔ ولے نن اوفتے اسُل ہچ یات کپنہ۔ پیشن نا ملک انا بندغ آک تینا ادیب و زانتکار و گلوکار آتے است آ تخانو، اگہ او ناجوڑ مریر، یا اوفتا مالی حالیت ناگیگ مرے، تو اوفتتون است انا ہُب اٹ مدت کیرہ۔ افسوز سد افسوز کہ نن دا وڑ افن۔ نن مڑدہ پرست اُن۔ نن کہنگ آن پد تینا علمی و ادبی بندغ و موسیقار آتے یات کینہ۔ داسہ اگہ او زندہ اریر، نن اوفتے حال حوال کپنہ۔ گڑا دا وڑ اٹ نن امر مون مستی ہنون و شون ہلون۔ وخت اس کہ ننا ادیب و گلوکار آک ناجوڑ مریرہ، تینا دارو و درمان کن پیسہ خنپسہ، ولدا او مجبوری نا حالیت اٹ تینا ایوارڈ و داد آتے بہا کیرہ۔ دا نن کن اسہ شکی گری نا ہیت اسے کہ اخیر اٹ ننا ادیب، دانشور و گلوکار آک بدحالی اٹ کزیت کیرہ۔ کنا راج آن ہندا خواست ءِ کہ او بیدس پاننگ آن تینا ادیب، دانشور، فنکار و گلوکار آتا قدر و شرف ءِ کیر۔ و اوفتتون مالی کمک کیر۔ اگہ او زندہ سلیسر، گڑا ننا ادب، زبان، پجار، دود ربیدہ ہم زندہ سلک۔

اختر چنال نا بارو اٹ کنے پٹ و پول نا رد اٹ اونا گڑاس ہیت و گپ دو بسر، کنا است ہندا خواہس کہ ہندا اونا است انا ہیت آک مون آ بریر۔ و ننا پوسکن انگا چین اوڑتون درستی راستی مرے کہ پن کٹنگ کن انت انت کروئی تمک، و ننے تینا مسخت ءِ دا پوسکن انگا دور اٹ امر دوئی کروئی ءِ۔

ہفتئی تلار
تاک:40
29-23 اکتوبر 2021ء
پنہ: 06/07