اسلامی صحافت                      53

ہژدہمیکو بشخ

(vi)

دا حالیت نا دا انسانی پہلو ہم زیات است ہسونی نا سوب ارے کہ اللہ تعالیٰ فرمائفے:

”ہرا بندغ ہرا نیکی ءِ کٹا، اونا بھرم اوڑکن ءِ۔ و کس اس بدی ءِ ہرفے اونا چَٹی ہم اوڑا تمک۔“

یعنی باوہ نا ڈوہ مار، و مار انا ڈوہ اٹی باوہ ءِ ہلنگپک۔ ولے ننا اخبار تیٹی ہراتم دوبہ دار اسے نا حوال شینک کننگک، تو خبر ءِ است چکوک جوڑ کننگ و کارگزاری ءِ نشان تننگ نا شوق اٹ دوبہ دار نا پن اسکان سلپسہ، اونا باوہ نا پن و ڈَس ءِ ہم شینک کیرہ۔ و د اوڑ اٹ اودے ڈنڈور کرسا تینے گناہگار کننگک۔

برمتہ کاری و بدکاری نا واردات آتیٹی تو ہیت اسُل پین وڑ مریک کہ برمتہ مروک مسڑ یا نیاڑی سے نا گمانی یا پاننگوک ڈوہ انا پراگندہ غا سرجم آتے چندی سرحال آتا رد اٹ تُو تا تُو و سال آتا سال اخبار تا زیبائی جوڑ کننگک۔ و ہمو اسہ نیاڑی یا مسڑ نا ڈوہ انا سوب آن اونا مچ آ خاہوت نا شرف مش تا کننگک۔ ولے بھاز وخت عدالت اٹی دوبہ دار نا ڈوہ پک مفک۔ و دوبہ دار آک یلہ مریرہ۔ ولے دا خلاس مننگ خاص وڑ اٹ دوبہ دار ءِ ہچ ءُ فائدہ اس تفک۔ دا نیام اٹ او و اونا خاہوت بے شرف و ڈنڈور مریرہ۔ کہ پد آن پین خاہوت اس اودے یا اونا ایڑھ اسے امنا کپک، ولے ننا اخبار تے دا حالیت نا سنگینی نا ہچ ءُ درک اس اف۔

بھاز آ اخبارک تینا شینک کچ ءِ ودفنگ کن ہندن ءُ خبر پٹرہ کشرہ ہراڑان بندغ آتا ’سفلی‘ جوزہ غاتے آسراتی رسینگک، ولے دا ہیت انا ہچ ءُ خیال اس تخپسہ کہ داڑان تعلقدار بندغ آتیا انت گدرینگک۔

ہندن ءُ منہ درور اس دن اریر:

کرکٹ نا پنی آ گوازی گر محسن خان بھارت نا فلمی اداکارہ رینا رائے تون برام کرے تو اسہ اخبار اس اونا بارو اٹ وڑ وڑ انا خبر شینک کننگ نا بناءِ کرے۔ محسن خان دا حالیت آن فریشان مرسا دن پارے:

”ننا بارو اٹ دروغ و خود گڑ ءُ خبر شینک کننگا۔ ہراڑان ننا زند زہمی مسنے۔ دا سوب آن نن صحافی تیان بچنگ نا ہر وڑ اٹ کوشست ءِ کینہ۔ دا ہچ سما اف انت خوارہ۔ برام کنا جند انا منشا و کاریم اسے۔ اخبارک اگہ کنا بارو اٹ جوان نوشتہ کننگ کپسہ تو کنا بابت غلط ءُ خبر ہم تفس۔ کنا برام نا بارو اٹ چندی خبر آتے گڑانو، ولے دا سوچ خلنگتو کہ داڑان کنا اُرائی زند بھس مس۔ دا ارے کہ اوفتا اخبارک بہا مسنو۔“ (26 دسمبر 1985ئ)

ہندا وڑ منہ سال مست ٹی وی نا پنی آ نیوز ریڈر خواجہ خالد حمید نا بارو اٹ ہندا اخبار اسُل بے کاٹم ءُ خبر اس شیک کرے کہ ٹی وی اناﺅنسر …. تون اونا سانگ مسنے۔ دا خبر آن خالد حمید تو ایہن بھاز ڈکھیا مس۔ ولے ہرا مسڑ تون سانگ انا بابت حوال شینک کننگاسس، اودے و اونا اُرا والا تے ہم داڑان ڈکھیائی و فریشانی ہرفوئی تما۔

سوج دادے کہ دا وڑ انا صحافت ءِ صحافت پاننگ مریک؟ دا ہرا وڑ انا اخلاق اسے؟ اسہ اسلامی راج اسے ٹی دا وڑ ءُ شیف ءُ حرکت کننگ نا انت گیگ اس مرو؟

حضور فرمائفے:

”مسلمان ہمودے ہرانا دُو و بادوی آن ایلو مسلمان رکھوک مرے۔“ (کنزالعمال)

دا ہم فرمائفے:

”ہرا بندغ کس اسے آ فسق اسے نا دوبہ خلے یا اودے کفر اتون گنڈے تو اگہ او ہندن اف تو دا کفر و فسق انا دوبہ خلوک نا کنڈ آ پدی بریرہ۔“ (بخاری، کتاب الآداب)

نبی پاک ننے عدل و تورَو نا ہرا سبخ ءِ تسنے او تو دادے کہ مسلمان اس اگہ جائی ڈوہ اسے نا زموار مرے، تو اودے خراب پاپبو۔ گناہگار بدبیسئی نا آخا ہمدردی نا حقدار ءِ۔

”عبداللہ پنی ءُ بندغ اس ہرانا لقب خمار ئس، او وخت وخت اس حضور ءِ مخفیکہ۔ حضور اودے شراب کننگ نا سزا ٹی کوڑہ خلفیسس، ولے اودے ولدا ہندا ڈوہ اٹی ہلکر۔ حضور ولدا اودے سزا تننگ نا پرمان کرے۔ ساڑی تیان اسہ بندغ اس پارے، اے اللہ! دا بندغ آ لعنت کر، امر وار وار آ ڈوہ کیک۔ دا ہیت ءِ بنگ تو حضور ارشاد فرمائفے، داڑا لعنت کپبو۔ خدا نا قسم ءِ ای جوان چاوہ کہ دا بندغ اللہ و اونا رسول تون مہر کیک۔ (بخاری، کتاب الحدود)

ہفتئی تلار

تاک: 29

25-31 July 2020

پنہ: 04