زبان نا خیرخواہی

پروفیسر سعید لہڑی دنیا نا ایلو چاہندار آتا حوالہ ءِ ترسا پاہک کہ زبان تیٹی بدلی برسا کاہک، زبان تیٹی بدلی بننگ اسہ قدرتی و المی ءُ گڑا سے۔ ہرانا ترندی تو کم مننگ کیک، ولے زبان نا بدلی نا عمل وخت اس ہم سلپک و نئے کس دادے توننگ کیک، دا کس ءِ وڑے یا وڑپ ولے دا اسہ راستکی اسے کہ زبان تیٹی بدلی برسا کاہک۔ زبان تیٹی بدلی بننگ آن زبانک جوان یا خراب مفسہ۔ دا بدلی زبان تے ہچ ءُ نسخان اس تفک۔ بلکن دا بدلی زبان تیکن بھاز المی ءِ۔ ایلو کنڈ آ چاہندار آک دا ہم پارہ کہ اسہ وار آ مروک بدلی تے ہم زبانک سگنگ کپسہ۔ یعنی زبانک تینا ہمسائے زبان تیان، و داسہ نا گلوبل ولیج نا دور اٹی تو ہرا پوسکن آ گڑاک مونی بریرہ، اوفک ہمون آن ہمون یا گڑا بیرہ لہجہ نا بدلی ٹی تینا حقی آ پن اتون مونی بریرہ۔ و ہرا گڑا تینا پن اتون اوار مونی برے، اوڑکن پین پن سجفنگ نا گرج مفک۔ ولے زبان تا بابت ہڑتوم آ انتہا تیا سلوک آک تینا زبان تتون بیدادی کیرہ، دافتیان اسہ انتہا غا ہننگ آن زبان پوسکن ءُ زبان اسے نا دروشم ءِ دوئی کیک، و تینا پن ءِ ہم گوہک، و ایلو انتہا نا سوب آن لوزی کوڑی ءِ چٹفسا زبان تینا گرج آتے پورو کننگ کپک، و مرک انا گواچی مریک۔ دا وَڑ انا کہوک آ زبان تیٹی خاص انگا سمیری‘ قدیم مصری Eggption Ancient قدیم یونانی Ancient Greek قدیم عبرانی Ancient Hebrew و سنسکرت Sanskrit اوار ءُ۔ سنسکرت ہندوستان نا بھاز متکن ءُ زبان اسے۔ بخال آتا متکن آ مذہبی، فکری، تاریخی ادب نا بھلا بشخ ہندا بولی ٹی نوشتہ کننگانے۔ اینو پگہ دا بولی زندہ اف۔ پاننگک کہ دا بولی بیرہ تینا سختی تا سوب آن تینا وجود ءِ گوہانے۔ و دا بولی ءِ بیرہ منہ بندغ ہندن تینے اسکان کچ اٹ کریر کہ دا لس بندغ نا زبان سلتو۔ و اینو حالیت تے دادے کہ دا بھلا بولی ہرا مذہب اسے نا نمائندہ ہم پاننگک، ولے لس بندغ آک دا بولی ٹی ہیت کپسہ۔ سنسکرت و عبرانی آنبار دنیا نا ہرا بولیک کہ مرک انا گواچی مسنو، اوفتیان گیشتری رجعت پسندی و انتہاءپسندی نا سوب آن تینا زند ءِ گوہانو۔ زبان تے سُچا کننگ و ایلوفتیان جتا کننگ نا بے فائدہ انگا جت پت اوفتے مرک انا گواچی کرینے۔ سنسکرت و عبرانی دانا پاش انگا شاہدیک اریر، دا ہڑتوم آ بولی تے مذہبی راہشونک بیرہ تینے اسکان کچ اٹ کننگ کن دا بولی تا خیر خواہی نا پن آ، دافتا شرف انا پن آ اوفتا مرک انا کسر ءِ جوڑ کریر۔ اینو پگہ براہوئی ادب نا پڑ آ ہم ’سُچا براہوئی‘ نا پن آ ’ادبی مُلاک‘ دا بولی تون بیداد نا بناءِ کرینو، و داڑان ہمسائے و ایلو بولی تا ’مستعمل‘ مروک آ لوز آتیا اسٹ اسٹ آ ’اعتراض‘ کرسا اوفتے کشنگ کن متا ماری کننگ ءُ، و ایلو کنڈ آ تینے آن ٹہیفوک ’اصطلاح‘ تا اسہ انبار اس داڑا ’بیٹ‘ کننگ نا است خواہی کننگ ءُ، و اسہ تپہ اس تو ’گرائمر‘ ءِ نوشت اٹ اتنگ کن ہندن ءُ کسر اس جوڑ کننگ ءِ، ہراڑان براہوئی زبان نا راہبند آتا پوسکن ءُ دروشم اس مون آ بننگ نا گمان ءِ۔ دا حالیت آک برجا سلیسر تو زبان گچین یا سُچا تو مفک، بلکن ’اسپرانتو Esperanto‘ کون ءُ زبان اس وجود اٹ بریک، ہرا یخین اٹ براہوئی پاننگپرو ءِ۔