لٹ خانہ  (گڈیکو بشخ)

باقی تون کنا درستی راستی ہمو دے تیان ئس ہراتم ای 1957-58ءاٹی ”سوویت خبرین“ اٹی کاریم کریٹہ۔ او ’لی مارکیٹ‘ اٹی ایلم آزات تون ماہنامہ ’بلوچی‘ ٹی کمک کریکہ۔ نن غلام محمد شاہوانی و سردارخان گشکوری تون اوار جاگیردار ہوٹل اٹی جہی ئسُن۔ غلام جان نا باقی بلوچ تون بھازخڑک انا سنگتی اس ئس، اوفک اسٹ ایلو تون شغل شغال ہم کریرہ۔ باقی بلوچ بے کچ خوش تب،گشادی، سوزا رنگ ءُ بندغ اس ئس۔

او جام صاحب نا لسبیلہ نا جاگہ ٹی رہینگاکہ۔ غریب ءُ بندغ اس ئس۔ پین ہرانگ ہنوسس۔ بس اونا ذہانت و تعلیم نا سوب آن اودے دا شرف دوئی ئس۔ اولی ملاقات اٹی کنے سما تما کہ او جوان ءُ ادیب و اُردو نا شاعر اس ہم ارے۔ لاہور، ایف سی کالج آن خواناسس۔ اوڑے مشتاق احمد گرمانی تون رہینگاکہ۔ لاہور اٹی او ادیب و شاعر آتیٹ پن کٹاسس۔ باقی نا جند کنے پارے کہ اوفتا باوہ جیکب آباد نا سولنگی (سندھی) اس ئس، او روزگار نا نیت اٹ مکران آ بسوسس۔ پوسٹ آفس اٹی نوکری نا وخت آ۔ شاید تمپ انا بلوچ نیاڑی سے تون نکاح تے مسوسس۔ اوفک اِرا ایلم ئسُر، باقی بلوچ و سرجن عبدالمجید بلوچ (ہراکراچی جناح ہسپتال نا پنی آ سرجن آتیٹ حساب مریک)

مکران اٹی داسکان مادرسری نا نشانیک اریر اونا لمہ ءِ میرات اٹی جائیداد رسینگاسس۔ الار نا باغ و گڑاس پین ڈغار۔ اوفک خواری کریر خوانار۔ لمہ باوہ ہڑتوم آک فوت کریسُر۔

باقی ہرا وخت کوئٹہ غا بسکہ اوڑتون ملاقات مسکہ۔ امان اللہ گچکی تون ہم اونا یاری ئس۔ ہڑتوم آک ذہین ءُ انسان ئسُر۔ او ہم بھاز ملنڈ ومسخرہ کریکہ۔

منہ وخت اٹی عبدالباقی بلوچ، بلوچ آتا بھلو سیاسی سروک اس مس۔ شاید ہنداکان باقی بلوچ نا زوال نا بنا مس….

ماہتاک ”سنگت“کوئٹہ ۔اگست:2000ء

38

باقی بلوچ دے کی پاکستان نا صوبائی (ون یونٹ نارِداٹ) اسمبلی نا باسک گچین مس۔

ہراکہ لاہور نا علم و دانش نا مرکز اٹی ئس۔ باقی بلوچ گیشتری لاہور اٹی مسکہ۔ مننگ کیک اودے تیٹ اسمبلی باسک آتے کن جتا ءُ رہینگ نا جاگہ الو۔ او فلیش مین ہوٹل اٹی رہینگاکہ۔ شام آ دود انا رد اٹ لاہور نا ’پاک ٹی ہاﺅس‘ اٹی ادیب آتا کچاری مسکہ۔ کل پنی آ ادیب و صحافیک داڑے بسرہ اسہ صحافی اس صدیقی صاحب (پن تے پکا یات اف کنے) باقی بلوچ نا سنگت ئس۔ او باقی نا بیان تے شینک کریکہ۔ ہراکہ مارشل لائ، گورنر کالاباغ نا خلاف مسرہ۔

دا ڈول دا ہڑتوم آ سنگت آک کالاباغ تون دشمنی اس ہرفیر۔ کالاباغ ہمو بندغ ئس کہ پنی آ انقلابی شاعر ”حبیب جالب“ آ اونا نظم ’کالاباغوں‘ نا بدل اٹی جلہو کرفیسس۔ جالب ءِ چرّہ غاک لگاسُر، ولے بخت تے زور ئس کہ بچّا۔ کالا باغ تینا مار انا دُو آن خلنگا کسفنگا، و جالب آن مُست موکل کرے۔ کالاباغ ہندا وڑ ءُ جلہو اس باقی بلوچ و اونا سنگت صحافی آ ہم کرفے۔ دا جلہو اٹی ہمو صحافی خلنگا۔ باقی بھاز ٹھپی مس، اودے لاہور نا ہسپتال اسے ٹی داخل کریر بچّا۔ کالاباغ نا دا بیدادی آ وڑ نا برخلاف تیویٰ ملک اٹی برانز کننگا۔ خاص وڑ اٹ کراچی نا بلوچ آک بھاز برانز کریر۔

ہراتم باقی بلوچ دراخ جوڑ کراچی ائیرپورٹ آ سرمس تو اونا بخیر کن بھلو مچی اس ساڑی ئس۔ داسہ باقی پاکستان نا پنی آ راہشون تیٹی حساب مسکہ۔ داڑان باقی بلوچ اٹی مغزی اس بس۔ دادے تیٹ باقی پاکستان عوامی لیگ پارٹی نا پنی آسروک حسین شہید سہروردی تون اونا خاہوت تون اوار ’لکھم ہاﺅس‘ اٹی رہینگاکہ۔ اسہ دے اس نن نیپ انا گڑاس سنگت گوہرخان زرکزئی، ہاشم غلزئی، شہید سہروردی صاحب تون ملنگ کن ’لکھم ہاﺅس‘ آ ہنان۔ زندگی ٹی اولی و آخری وار سہروردی ءِ خناٹ۔ جائی اونا متاثر کروک ءُ شخصیت اس ئس۔ نن اودے بلوچستان نا ہمو دور انا بد انگا جاورآن سرپد کننگ کن ہناسُن۔ دارداٹ نن اوفتا سیاسی جماعت نا مخ تفی ءِ دوئی کننگ خواہسنہ۔ سہروردی بھازخوڑتی ٹی ننا ہیت آتے بنسا نن تون اُستخوائی نا درشانی ءِ کرے۔

اونا کوٹھی ٹی مون پہ مون اسہ پیغلہ سے نا فوٹو اس خلوک ئس۔ سماتماکہ دا اونا نواسہ، بیگم سلیمان نا مسڑ نا فوٹو ءِ۔ باقی ہندا مسڑ آ اُست ءِ با تسوسس۔

پدا سما تما کہ دا کِسہ ہڑتوم آ پارہ غان مسنے، و اوفک نکاح ہم کرینو۔ ولے راجی تپہ ئی نظام اٹ دا عشق ہراکان مون مستی ہناکہ ’ہراڑے فرہاد ہراڑے پرویز نا اُرائی شیرین….‘ اوفتے سما ئس کہ کالاباغ باقی آن غصہ ءِ، اوڑا سخت خار اٹی ءِ۔ رپورٹ کرسا باقی ءِ زندان اٹی بٹے۔ دا واقعہ نا وخت آ سہروردی صاحب پاکستان اٹی الو۔ کالاباغ و ایوب خان اونا پاکستان اٹی ساڑی مننگ ءِ جوان تکتوسہ۔ سہروردی کن داڑے حالیت آک جوان اَلوس تو بیروت (لبنان) اٹی جہی مس، ہموڑے کزیت کرے۔ اونا ہمو نواسہ ءِ لمہ تے پیشن ملک اسے آدرے۔ داڈول باقی نا عشق بے تامی ٹی کُٹّا۔ ولے داناغم آخر باقی نا ساہ ءِ ہم ہلک۔

باقی تینا محبوبہ نا جتائی ٹی دیوانہ مس۔ نشہ ءِ ہرفے۔ پدا او وخت اس سار اٹی بس تو درک مس تے کہ نشہ اودے تباہ کننگ ءِ، گڑا کراچی گلشن اقبال نا ہسپتال اسے ٹی علاج کن ہنا۔ اوڑے کنا خڑک انا رشتہ دار ڈاکٹر جہانزیب جمالدینی دا ڈول انا ناجوڑ آتا درمان ءِ کریکہ۔ او باقی نا درمان ءِ کریکہ۔ ای اونا مہمان ئسُٹ تو باقی نا حالیت ءِ وخت اس کن تون بیان کرے تو بھاز ارمانی مسٹ۔

باقی تون کنا گڈیکو ملاقات ہمو دے تیٹ مس ہراتم ای ”طلوع“ نا ادارت اٹی اوار ئسٹ۔ تپرہ انت کاریم اسے ٹی کن تون ملنگ کن ویسٹ وارف ٹریڈ انڈسٹری پریس ہرادے غازی صلاح الدین تخاسس ہراکان توئی ’طلوع‘ شینک مسکہ۔ ای کاریم اٹی گَٹ ئسٹ کہ گیٹ آن اسٹ اس بس پارے کہ نے کس خواہنگ ءِ۔ ای ہراتم گیٹ آ رسینگاٹ تو باقی بلوچ نا ملوک آ مون و بشخندہ تون اوڑدہی مسٹ۔ بھاز خوشی مس۔ اودے پریس نا خڑک انا ریسٹورنٹ آدریٹ۔ نن اوڑے کافی کنگن۔ ہُرے اسکان مجلس کرین۔ باقی سنگت آتا بے مونی، خودغرضی تا غاو ءِ کرے….

بس ہندا ننا گڈیکو اوڑدہی مس۔

پدا سماتماکہ باقی تینا ایلم سرجن مجید تون رہینگک اونا دماغی حالیت جوان اف ناجوڑی اودے بھاز نزور کرینے۔ اونا دا دیک گیشتری دربار و زیارت آتیٹ تدرہ۔

اسہ دے اس سما تما کہ او کزیت کرینے اودے میوہ شاہ نا پنی آ قبرستان اٹی آخبتی نا جارات کن جہہ وجاگہ کننگانے۔

(ایسرمس)

ہفتئی تلار

تاک: 21

P# 07

30 May- 05 June 2020