براہوئی ادبی حوال(11)

٭براہوئی ادب اٹی ناول نگاری 

٭ دا وخت اسکان شینک مروک آ ناول آک

٭2020ء اٹی سوسائٹی نا پارہ غان شینک مروک آ ناول آک

براہوئی ادب اٹی ہندن لگک کہ دا وخت اسکان ناول بنائی دروشم اٹی ءِ، وخت اس کہ ایلو زبان تیٹی ناول نا تاریخ بھاز مُتکُن ءِ۔ ولے دا ہیت خوشی نا ءِ کہ دا صنف آ ہم داسہ بھاز جوان وڑ اٹ کاریم مننگ اٹی ءِ۔ دا وخت اسکان دا صنف آ براہوئی ادب اٹی کم و وَد اِرا درزن نا کچ اٹ ناول و ناولٹ مونی بسنو، ہرانا رد اٹ نن دا پاننگ کینہ کہ بروک آ وخت ناول نا سفر سرسہبی اٹ نئے بیرہ مستی ہنوءِ بلکن ایلو شون ہلوک آ ادب آتا ہم کوپہ ئی ءِ کروءِ۔ 

نور خان نواب ”براہوئی ادب اٹی ناول نا سفر“ نا سرحال اٹ نوشتہ کیک کہ ”براہوئی ادب اٹی اولیکو ناول گل بنگلزئی نا ”دریہو“ ءِ، ہرا سال 1989ء اٹی شینک مس۔ دا ناول راجی سرحال آ نوشتہ کننگانے۔ گل بنگلزئی نا براہوئی ٹی ارٹمیکو ناول ”روش و پیش“ نا پن اٹ سال 1993ء ٹی شینک مس۔ 1989ء اٹی وحید زہیر ؔنا ناولٹ ”شوم“ شینک مس۔ دا ہم اسہ راجی ءُ ناولٹ اسے۔ ڈاکٹر نصیر عاقل نا ”آزادی نا کسر“ 1995ء اٹی شینک مس۔ اونا اسہ پین ناول اس ”گودی مسن تا“ 1996ء اٹی شینک مسنے۔ غلام دستگیر صابرؔ نا براہوئی نا پنی آ مثنوی ماہ گل ءِ مون آ تخسا نوشتہ مروک آ تاریخی ونظریاتی ناول ”ماہ گل“ ہم دا لڑ اٹی اوار ءِ۔ 1999ء اٹی سائنس فکشن نا رد اٹ ڈاکٹر غلام سرور پرکانی نا ناول ”ایٹم نا زراب“ براہوئی ادب نا بشخ جوڑ مس۔ شاہین بارانزئی نا ناول ”جیجا نا جولی“ 2000ء اٹی شینک مس و 2001ء اٹی شہزاد غنی نا نوشتہ کروک آ ناولٹ ”شتکو“ نا پن اٹ شینک مس۔ داڑان بیدس شہزاد غنی نا ناول ”دستار“ 2016ء ٹی شینک مس۔ 2017ء ٹی اونا اسہ ناول اس ”زند ان نا زند“ انا پن اٹ شینک مس۔ داڑان بیدس نادر شاہوانی نا ناول ”نازل“ 2009ء اٹی شینک مس، دا اسہ رومانوی ءُ ناول اسے۔ 2011ء ٹی نادر شاہوانی نا ارٹمیکو ناول ”چرخِ فلک“ براہوئی ادبی سوسائٹی کوئٹہ نا پارہ غان شینک مس، دا اسہ راجی ناول اسے۔ 2013ء ٹی نادر شاہوانی نا مسٹمیکو ناول ”معجزہ“ براہوئی اکیڈمی نا پارہ غان شینک مس۔ دا اسہ اصلاحی ءُ ناول اسے۔ 2014ء ٹی اونا چارمیکو ناول ”کنالُمہ“ براہوئی اکیڈمی کوئٹہ نا بست و بند اٹ شینک مس۔ ہندن 2015ء ٹی نادر شاہوانی نا پنچمیکو ناول ”منزل“ شینک مس۔ 2003ء اٹی ملک اکرم مینگل نا ناول ”مرک آن پد“ راسکوہ ادبی دیوان نوشکے نا بست و بند اٹ شینک کننگا، دا اسہ رومانوی و راجی ناول اسے۔ 2015ء ٹی نیلم مومل نا ناول ”خون بہا“ شینک مس کہ دا اسہ نیاڑی نوشتکار اسے نا اولیکو ناول ءِ۔ 2009ء اٹی اللہ بخش شاکرنا ناول ”منجق“ براہوئی اکیڈمی کوئٹہ نا پارہ غان شینک مس۔ دا راجی ناول اسے۔ اللہ بخش شاکر نا ارٹمیکو تاریخی آ ناول ”خان میر محراب خان شہید“ گواڑخ پبلی کیشنز نا پارہ غان دا زوت آتیٹ شینک مسنے۔ محمد صدیق لانگو نا ناولٹ ”لائخ آ گودی“ 2011ء ٹی ایلم ادبی کاروان کوئٹہ نا بست و بند اٹ شینک مسنے۔ دا ناول آتا لڑ انا اگہ نن جاچ ءِ ہلین تو دا اسہ شون ہلوک ءُ ادب اسے کن بھاز کم ءُ، ہراڑکِن ننے پین کاریم کننگ نا گرج ءِ۔ دا رد اٹ ای ہم تینا اسہ کوشست اس ناول ”گوکُڑت“ نا دروشم اٹ نما مون آ ایسنُٹ۔ دا کوشست ہم ہمو وخت آ مننگ اٹی ءِ کہ ننے اسکان تینا زبان تیٹی تخلیقی ادب ءِ خواننگ داسہ ہم بھلو ہڑ و جنجال اسے۔ ولے ننے تینا دا کاریم ءِ برجا تخوئی ءِ، و ادب نا پڑ آ ناول نا صنف اٹی اخہ در کہ مننگ کے نن تینا دا کوشست آتے برجا تخن۔“

براہوئی ادب اٹی ناول آتا دا کچ ءِ ہُرن تو دا بھاز زیات اف۔ ولے دانا اومیت ارے کہ بروک آ وخت اٹی براہوئی زبان اٹی ناول اسہ جوان ءُ دروشم اسیٹی داسہ مون مُستی بننگ اٹی ءِ۔ ہندا سال براہوئی ادبی سوسائٹی نا پارہ غان اِرا ناول شینک کننگانو۔ اوفتے ٹی اسٹ اس نور خان نوابؔ نا ناول ”گوکُڑت“ ءِ و ایلو افضل مراد نا ناول ”کِرنچ“ ءِ۔

ہفتئی تلار
تاک: 45
21-27 November, 2020
پنہ: 04