الرحمن، الرحیم

رحمن رحیم دا اِرا جتا ءُ پن ءُ، رحمن نا معنہ ءِ بھاز رحم کروک آ، رحیم نا معنہ ءِ بھلا رحم کروک آ۔ دا ہڑدوسر پنک اگہ ”ر،ح،م“ آن ہلوک ءُ، ولدا ہم معنہ نا اعتبار اٹ بھلو فرق اس نیام اٹ تا ارے۔ دن کہ اسہ لوز ”رحمن“ اللہ تعالیٰ نا رحمت نا سِفت ءِ جندی وڑ اٹ پک کیک، و لوز ”رحیم“ اللہ تعالیٰ نا رحمت والا سِفت ءِ ظہور نا وڑ اٹ پک کیک۔

حضرت عبداللہ بن عباسؓ فرمائفک ”رحمن“ ہمو ذات ءِ پارہ اوڑان ہرا وخت خواست مرے، تو او عطاءکے۔ رحیم ہمو ذات ءِ پارہ کہ اوڑان اگہ خواست متو تو ناراض مریک۔ و بسم اللہ الرحمن الرحیم اٹ کل ءِ پن تیان تینا ہندا اِرا پن ءِ تننگا تاکہ رحم انا معنہ ءِ ایتر، تاکہ ہر بندغ ءِ سما مرے کہ اللہ تعالیٰ نا رحمت کل آ ارے، و پورو ارے۔ ”رحمن“ نا معنہ دا ہم ارے کہ ”ہمو کل آ رحمت کروک آ ذات کہ اونا رحمت مچ آ دنیا ٹی اخس کہ ودی مسنے، اخس کہ ودی مریک، کل آ ارے“۔ رحیم نا معنہ دادے کہ ہمو ذات کہ اونا رحمت ہر اسٹ آ پورو (کامل) ارے۔ و دا ہیت ءِ است آ تخنگے کہ لوز ”رحمن“ نا باروا ٹ عالم دینک نوشتہ کرینو کہ دا اسم تینا مخصوص انگا معنہ نا سوب آن بیرہ اللہ تعالیٰ کن پاننگک۔ پین اسٹ اسے رحمن پاننگ نا شریعت موکل تفک۔ و ہندن نوشتہ کرینو کہ لوز ”رحمن“ نا تشبیہہ و جمع مفک انتئے کہ رحمن بس ہمو اسہ ذات ءِ۔

اللہ تعالیٰ نا رحم انا بارو اٹ حضرت سلمانؓ فرمائفک کہ ای تورات اٹ نوشتوک خناٹ ”ہرا وخت اللہ تعالیٰ آسمان و زمین تے و ایلو کل ءِ گڑا تے ودی کرے اوکان گڈ سِفت رحمت نا سَد (100) بشخ کرے۔ اوفتیان اسٹ اسے مچ آ دنیا غا بشخا۔ داسہ ہراڑے کہ بندغ آتیٹ یا حیوان تیٹ یا ایلو مخلوق اٹ اگہ رحم انا اثر اس خننگک دا ہمو بشخنگوک آرحمت نا اثر ءِ، یا لمہ باوہ و اولیاد نا نیام اٹ، ایڑھ و ایلم نا نیام اٹ مہر خننہ، دا کل ہمو اسہ بشخ انا سوب آن ءُ۔ ایلو نود و نہہ (99) بشخ ءِ تین کن تخا“۔ و ہندن مسلم شریف اٹ دا روایت نوشتہ ارے کہ اسہ وخت اس بھاز بندغ اللہ نا نبی آ بسر۔ اوفتیٹ اسہ نیاڑیس ہم ئس او تینا چنا ءِ پٹاکہ۔ ہرا وخت خنا تے زیادہ محبت نا سوب آن سینہ غا تینا تخا تے ہُڑفے تے، دا حالیت ءِ اللہ نا نبی خنا، فرمائفے: ”ایا دا نیاڑی تینا چنا ءِ خاخر اٹ بٹک“؟ صحابہؓ غاک عرض کریر ”اللہ نا قسم خاخر اٹ بٹپک تے“۔ اوکان گڈ حضور فرمائفے ”اللہ تینا مے تیا زیادہ رحم کروک ءِ۔ بنسبت دا نیاڑی نا تینا چنا غا“۔

تو معلوم مس کہ اللہ تعالیٰ تنیا قہار و جبار اف، بلکن رحمن و رحیم ہم ارے۔

از ابن الحسن ابابکی